Τα περισσότερα συμπληρώματα διατροφής βιταμινών ή μετάλλων που λαμβάνονται από εκατομμύρια ενήλικες, δεν βοηθούν στην πρόληψη ή τη θεραπεία της καρδιαγγειακών παθήσεων, με την εξαίρεση του φολικού οξέος, το οποίο μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας μελέτης της βιβλιογραφίας.
Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν τις σύγχρονες οδηγίες που συνιστούν διατροφή με υψηλή κατανάλωση φυτικών τροφών, οι οποίες περιέχουν τις βιταμίνες αυτές στη φυσική τους μορφή, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Journal of the American College of Cardiology.
Τα συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων χρησιμοποιούνται ευρέως για να ενισχύσουν τη γενικότερη υγεία του οργανισμού.
Το 2012, το 52% του πληθυσμού των ΗΠΑ λάμβανε τουλάχιστον 1 συμπλήρωμα διατροφής, σύμφωνα με δεδομένα από το National Health and Nutrition Examination Survey.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της έρευνας, ωστόσο, δεν υπάρχουν δεδομένα που να δείχνουν ότι κάποια συγκεκριμένη βιταμίνη, μέταλλο ή συνδυασμός των παραπάνω, μπορεί να προσφέρει οφέλη στην πρόληψη και θεραπεία των καρδιαγγειακών παθήσεων.
-Η ομάδα των ερευνητών, με επικεφαλής τον David Jenkins, MD, πραγματοποίησε μία συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση 179 τυχαιοποιημένων ελεγχομένων μελετών (RCTs) πάνω στη χρήση συμπληρωμάτων βιταμινών και μετάλλων, οι οποίες είχαν δημοσιευτεί από τον Ιανουάριο του 2012 μέχρι τον Οκτώβριο του 2017.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι κανένα από τα 4 πλέον χρησιμοποιούμενα συμπληρώματα (πολυβιταμίνες, βιταμίνη D, ασβέστιο, βιταμίνη C) δεν επηρέαζε σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, ή θανάτου από όλα τα αίτια.
Η βιταμίνη D εξετάστηκε συνολικά από 43 RCTs, οι οποίες ωστόσο δεν έδειξαν ότι συνδέεται με αύξηση ή μείωση του κινδύνου.
Ο κίνδυνος θανάτου από όλα τα αίτια ήταν μειωμένος κατά 1%, χωρίς όμως να υπάρχουν υψηλής ποιότητας δεδομένα ή ετερογένεια.
Τα συμπληρώματα βιταμίνης D δεν είχαν επίσης επίδραση στον κίνδυνο καρδιαγγειακών νόσων.
Το φολικό οξύ προλαμβάνει το εγκεφαλικό επεισόδιο
Η μοναδική εξαίρεση ήταν η επίδραση του φολικού οξέος στην πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Σε δύο από τις 7 RCTs, το φολικό οξύ συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου χωρίς ετερογένεια και μέτριας ποιότητας δεδομένα.
Μία μετα-ανάλυση των 7 ερευνών παρατήρησε αντίστοιχα οφέλη από το φολικό οξύ στο China Stroke Primary Prevention Trial (CSPPT).
Η έρευνα CSPPT
Στο CSPPT έλαβαν μέρος πάνω από 20.000 ενήλικες με υπέρταση αλλά χωρίς ιστορικό εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Η έρευνα αυτή παρατήρησε ότι η καθημερινή θεραπεία με 10mg εναλαπρίλης και 0.8mg φολικού οξέος για 4,5 χρόνια, μείωσε τον κίνδυνο του πρώτου εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 21%, σε σύγκριση με τη μονοθεραπεία με εναλαπρίλη.
Μία υποανάλυση του CSPPT που δημοσιεύτηκε στο JACC, έδειξε ότι οι υπερτασικοί ενήλικες με χαμηλό αριθμό αιμοπεταλίων που έλαβαν συνδυασμό εναλαπρίλης/φολικού οξέος είχαν 73% μειωμένο κίνδυνο του πρώτου εγκεφαλικού επεισοδίου σε σύγκριση με αυτούς που λάμβαναν μόνο εναλαπρίλη.
«Ακόμα είναι υπό συζήτηση αν τα δεδομένα αυτά επαρκούν για να αλλάξουν οι οδηγίες στις περιοχές του κόσμου όπου υπάρχει ήδη ενίσχυση των τροφίμων με φολικό οξύ», είπε ο Jenkins.
Η ανασκόπηση της ομάδας διαπίστωσε επίσης ότι το σύμπλεγμα βιταμινών Β μειώνει επίσης τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου στις 9 από τις 12 έρευνες της μετα-ανάλυσης, χωρίς ετερογένεια και μέτριας ποιότητας δεδομένα.
Η νιασίνη και τα αντιοξειδωτικά αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου
Η νιασίνη και τα αντιοξειδωτικά φάνηκε να αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια.
Οι βιταμίνες Α, Β6, Ε και οι πολυβιταμίνες, καθώς και η β-καροτίνη, ο ψευδάργυρος, ο σίδηρος, το μαγνήσιο και το σελήνιο δεν φάνηκε να επηρεάζουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων ή θανάτου από όλα τα αίτια.
Ο περιορισμός της ανάλυσης
Οι ερευνητές δηλώνουν, ωστόσο, ότι ένας περιορισμός της ανάλυσής τους είναι ότι δεν έλαβαν υπόψη δεδομένα από μελέτες ομάδας πληθυσμού, οι οποίες είναι μεγαλύτερης διάρκειας και πιο αντιπροσωπευτικές του γενικού πληθυσμού σε σχέση με τις τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες.
Επίσης, η μελέτη των αντιοξειδωτικών σαν σύνολο ίσως δεν ήταν ιδανική καθώς οι μηχανισμοί δράσης του κάθε τύπου μπορεί να είναι διαφορετικοί.
Παρά τους παραπάνω περιορισμούς, οι ερευνητές δηλώνουν ότι η μελέτη τους υποστηρίζει την οδηγία που εξέδωσε το US Preventive Services Task Force το 2014 και η οποία έλεγε ότι:
«Τα δεδομένα δεν είναι επαρκή για να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων διατροφής (εκτός της β-καροτίνης και της βιταμίνης Ε, τα οποία αντενδείκνυνται) για την πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων και του καρκίνου».
Απουσία περεταίρω ερευνών, τα δεδομένα για τα συμπληρώματα διατροφής υποστηρίζουν την άποψη ότι η διατροφή με μεγάλη περιεκτικότητα στα φυτικά τρόφιμα που περιέχουν τις θρεπτικές ουσίες αυτές, είναι προτιμότερη σε σχέση με τα συμπληρώματα.
5 Παρατηρήσεις
Τα ευρήματα της μελέτης μπορούν να συνοψιστούν σε 5 παρατηρήσεις, σύμφωνα με τον κ. Αντώνιο Δημητρακόπουλο, Διευθυντή Γ΄ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυάν Hospital:
- Μετά την οδηγία που έβγαλε το USPSTF το 2013-2014, το σημαντικότερο εύρημα ήταν η επίδραση του φολικού οξέος στην πρόληψη εγκεφαλικού επεισοδίου, η οποία επιβεβαιώθηκε και από το CSPPT.
- Η ίδια μείωση στη συχνότητα των εκγεφαλικών επεισοδίων παρατηρήθηκε και στις RCTs των βιταμινών συμπλέγματος Β στις οποίες το φολικό οξύ ήταν επίσης παρόν.
- Η νιασίνη ή βιταμίνη Β3 μπορεί να αυξήσει τη θνησιμότητα από όλα τα αίτια, πιθανώς λόγω της δράσης της στη γλυκαιμική απόκριση.
- Τα μείγματα αντιοξειδωτικών δεν προσφέρουν οφέλη στις παθήσεις του καρδιαγγειακού και αυξάνουν την θνησιμότητα από όλα τα αίτια.
- Απουσία περαιτέρω ερευνών, τα τρέχοντα δεδομένα αναφορικά με τα συμπληρώματα υποστηρίζουν τις διατροφές πλούσιες σε φυτικές τροφές που περιέχουν τις βιταμίνες και τα μέταλλα σε φυσική μορφή.
«Εκτός από τη βιταμίνη Β6, τη βιταμίνη Β12 και ειδικά το φολικό οξύ για την πρόληψη του εγκεφαλικού επεισοδίου, όλα τα υπόλοιπα δεδομένα δεν επαρκούν για να δικαιολογήσουν τη χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής, τουλάχιστον σε σχέση με το καρδιαγγειακό σύστημα», κατέληξαν οι ερευνητές.