Ανεύρυσμα ονομάζεται η μη φυσιολογική διόγκωση που σχηματίζεται σε τμήμα κάποιας αρτηρίας. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, τα τοιχώματα της αρτηρίας είναι παχιά και δυνατά, ώστε να μπορούν να αντέχουν την πίεση που ασκείται σε αυτά.
Είναι πιθανό όμως σε κάποιο σημείο του τοιχώματος υπάρχει εκφύλιση (φθορά, αδυναμία) και στην περίπτωση αυτή η πίεση οδηγεί στο σχηματισμό του εξογκώματος, του μικρού «μπαλονιού» που ονομάζεται ανεύρυσμα.
Το ανεύρυσμα μπορεί να σχηματιστεί σε οποιοδήποτε αιμοφόρο αγγείο, είναι όμως συνηθέστερο στην αορτή, τη μεγαλύτερη αρτηρία του ανθρώπινου σώματος. Η αορτή μεταφέρει αίμα από την καρδιά σε όλο το υπόλοιπο σώμα. Το ανεύρυσμα αορτής εντοπίζεται σε δύο συγκεκριμένα μέρη συνήθως:
1. Στην κοιλιακή χώρα, στο τμήμα της αορτής που διαπερνά το μέσο έως και το κατώτερο τμήμα της κοιλιάς
2. Στο θώρακα, στο τμήμα της αορτής που διαπερνά το στέρνο
Ένα μικρό ανεύρυσμα δεν απειλεί τη ζωή, όμως αποτελεί παράγοντα κινδύνου για:
– Το σχηματισμό αθηροσκληρωματικών πλακών, εκφυλίζοντας περαιτέρω τα τοιχώματα της αρτηρίας
– Το σχηματισμό θρόμβου, αυξάνοντας τον κίνδυνο εγκεφαλικού
– Την αυξημένη πίεση στα γύρω όργανα και τον πόνο, εάν το ανεύρυσμα σταδιακά μεγαλώσει
– Τη ρήξη στο εν λόγω αιμοφόρο αγγείο και η περίπτωση αυτή αποτελεί επείγουσα κατάσταση
Συμπτωματολογία
Η παρουσία ανευρύσματος στη θωρακική αορτή τις περισσότερες φορές δεν προκαλεί συμπτώματα μέχρι το ανεύρυσμα να μεγαλώσει σε μεγάλο βαθμό ή να κάνει οξείες επιπλοκές. Είναι δηλαδή μια ύπουλη πάθηση που δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα για πολλά χρόνια.
Ένα σημαντικό σύμπτωμα είναι ο πόνος στο στήθος που δεν οφείλεται σε άλλο αίτιο, αλλά από ένα αυξανόμενο σε μέγεθος ανεύρυσμα. Ο πόνος αυτός είναι ενδεικτικός επικείμενης ρήξης και κάνει επιτακτική την ανάγκη για άμεση χειρουργική αντιμετώπιση του ανευρύσματος.
Το ανεύρυσμα μπορεί να οφείλεται σε:
– αθηροσκλήρωση (σκλήρυνση των αρτηριών και επακόλουθη εκφύλιση των τοιχωμάτων της αρτηρίας)
– υπέρταση
– τραυματισμό στην αρτηρία τοπικά
– συγγενή ανωμαλία (π.χ. σύνδρομο Marfan, διγλώχινα αορτική βαλβίδα)
– προχωρημένη ηλικία