Το σύνδρομο της ραγισμένης ή σπασμένης καρδιάς (broken heart syndrome) θεωρείται ότι αντιστοιχεί στο 2% των εμφραγμάτων του μυοκαρδίου, ωστόσο η πάθηση αυτή είναι διαφορετική από το έμφραγμα αν και τα συμπτώματα είναι ίδια.
Έχει αιτία μια απρόσμενη, συγκλονιστική είδηση, θετική ή αρνητική, η οποία προκαλεί σπασμό μιας μεγάλης ή μικρής καρδιακής αρτηρίας και εμποδίζει τη φυσιολογική ροή του πλούσιου σε οξυγόνο αίματος προς τον καρδιακό μυ. Ο σπασμός θέτει σε άμεσο κίνδυνο όχι μόνο την υγεία της καρδιάς αλλά απειλεί και τη ζωή.
Η είδηση που προκαλεί το ξαφνικό στρες δεν χρειάζεται να είναι απαραίτητα κακή. Ακόμα και αν έχουμε κερδίσει τον πρώτο αριθμό στο λαχείο, ένας απότομος ενθουσιασμός μπορεί να μας σκοτώσει – ωστόσο στο 95% των περιπτώσεων πρόκειται για κακή είδηση.
Οι περισσότεροι άνθρωποι ξεπερνούν αυτή την καρδικακή κρίση όταν υποβληθούν σε επείγουσα θεραπεία, αλλά κάποιοι χάνουν τη ζωή τους.
Η αδρεναλίνη και οι κατεχολαμίνες
Σε μελέτη που πραγματοποίησαν ερευνητές του Universitätmedizin Rostock, στη βόρειο Γερμανία, αναφέρουν ότι κατόρθωσαν να βρουν για ποιον λόγο μπορεί μια είδηση που προκαλεί οξύ στρες, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή μας. Η είδηση που προκαλεί απότομο ψυχικό σοκ κάνει τον οργανισμό να παράγει πολύ μεγάλες ποσότητες των ορμονών του στρες, συμπεριλαμβανομένης της αδρεναλίνης, με συνέπεια να συστέλλονται οι κύριες αρτηρίες που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει στένωση σε μια από τις αρτηρίες της καρδιάς (ονομάζονται στεφανιαίες) προκαλώντας απότομη αλλαγή του καρδιακού ρυθμού – σαν κι αυτήν που συμβαίνει όταν παθαίνει κάποιος έμφραγμα λόγω θρόμβου (καρδιακή προσβολή).
Στο φαινόμενο της ραγισμένης καρδιάς, τα συμπτώματα μιμούνται αυτά του εμφράγματος του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή). Ο ασθενής αισθάνεται ότι δυσκολεύεται να αναπνεύσει, αρχίζει να εκδηλώνει πόνους στο στήθος (στηθάγχη) και αισθάνεται αδύναμος.
Η αποπληξία αυτή του μυοκαρδίου παρουσιάζεται επίσης με ανωμαλίες στο ρυθμό της καρδιάς ή καρδιακή ανεπάρκεια (πνευμονικό οίδημα) ενώ συνδυάζεται με μέτρια αύξηση των μυοκαρδιακών ενζύμων (τροπονίνες). Ενδοκαρδιακές βιοψίες έχουν αποκαλύψει ζώνες συσπάσεων στην εγγύτητα των καρδιακών νεύρων ενώ οι κατεχολαμίνες συνήθως είναι αυξημένες. Οι ζώνες συσπάσεων εμφανίζονται στις περιπτώσεις βλάβης από επαναιμάτωση αλλά και όταν η καρδιά εκτίθεται σε τοξικά επίπεδα κατεχολαμινών.
Σε κάθε περίπτωση η βλάβη που υφίσταται το θύμα διαφέρει από την εικόνα της νέκρωσης που συναντάμε στο έμφραγμα του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή). Περιέργως, στο υπερηχοκαρδιογράφημα, αργότερα, σχηματίζεται, μια εικόνα που θυμίζει ιαπωνικό χταπόδι (takotsubo) και οδήγησε στην αντίστοιχη ονομασία της μυοκαρδιοπάθειας (το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς λέγεται και Τakotsubo μυοκαρδιοπάθεια). Πρέπει να κάνουμε ξεκάθαρο ότι πρόκειται για κάτι τελείως διαφορετικό από την καρδική προσβολή καθώς δεν υπάρχει θρόμβος που έχει σταματήσει την ροή του αίματος και έτσι στις περισσότερες περιπτώσεις τα θύματα που αναρρώνουν δεν εμφανίζουν μόνιμη ζημιά της καρδιάς.
Οι ερευνητές έχουν βρει επίσης ότι από το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς κινδυνεύουν περισσότερο οι γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Το σύνδρομο της ραγισμένης καρδιάς είναι 7,5 φορές πιο συχνό σε γυναίκες και ακόμη πιο συχνό σε αυτές που είναι άνω των 55 ετών.