Η σόγια και τα παράγωγά της είναι από τα τρόφιμα που έχουν εκτενώς μελετηθεί στα ζώα και τον άνθρωπο. Εκτός από την αυξημένη της περιεκτικότητα σε υψηλής ποιότητας πρωτεΐνη, βιταμίνες, μεταλλικά άλατα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, υπάρχουν σημαντικά ερευνητικά δεδομένα για την ευεργετική επίδραση στην υγεία, πέρα από τη δυνατότητα κάλυψης βασικών διατροφικών αναγκών.
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η κύρια αιτία θανάτου στις ανεπτυγμένες χώρες και η πρόληψή τους αποτελεί ένα κύριο στόχο των υπηρεσιών υγείας. Εκτός των άλλων, η διατροφή αποτελεί μια κύρια στρατηγική πρόληψης. Υπάρχουν πολλές μελέτες που απέδειξαν τη συσχέτιση της καρδιαγγειακής νόσου με το είδος της διατροφής σε διαφορετικές χώρες. Πολλές από αυτές τις μελέτες αφορούν τη σόγια και τα συστατικά της, όπως οι πρωτεΐνες και οι ισοφλαβόνες.
Υπάρχουν πολλά ερευνητικά δεδομένα που αποδεικνύουν τη σημασία της σόγιας στην ελάττωση του καρδιαγγειακού κινδύνου κυρίως λόγω ευνοϊκής επίδρασης στα λιπίδια του αίματος. Σε επιδημιολογικές μελέτες η κατανάλωση σόγιας και παραγώγων της σχετίζεται με τη μείωση της ολικής και της LDL-χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων και την αύξηση της HDL-χοληστερόλης.
Από τις κλινικές μελέτες στον άνθρωπο, όπως φαίνεται από τις μετα-αναλύσεις, η κατανάλωση πρωτεΐνης της σόγιας (μέση ποσότητα 47gr/ημέρα) οδηγούν σε μείωση κατά 9,3% της ολικής χοληστερόλης, κατά 12,9% της LDL-χοληστερόλης και κατά 10,5% των τριγλυκεριδίων και αύξηση της HDL-χοληστερόλης κατά 2,4%.
Τα δεδομένα αυτά οδήγησαν εδώ και 12 χρόνια περίπου τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) στην αναγραφή του διατροφικού ισχυρισμού (claim) σε προϊόντα που περιέχουν σόγια, ότι η κατανάλωση 25gr πρωτεΐνης σόγια/ ημέρα μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.
Παρ’ ότι η αρχική εξήγηση για την ευεργετική δράση της σόγιας στα καρδιαγγειακά νοσήματα ήταν η περιεκτικότητά της σε πρωτεΐνες, υπάρχουν εκτεταμένες μελέτες για άλλα συστατικά της σόγιας κυρίως τις ισοφλαβόνες.
Υπάρχουν δεδομένα και στα ζώα και στον άνθρωπο χωρίς όμως τα ευρήματα στα λιπίδια του αίματος από την αυξημένη χορήγηση ισοφλαβονών να είναι ακόμη σαφή. Τα ευρήματα αφορούν κυρίως άτομα με αρχικές υψηλές τιμές λιπιδίων αίματος (υπερχοληστεριναιμικούς ασθενείς) και κυρίως γυναίκες.
Εκτός από την επίδραση στο αίμα υπάρχουν αρχικά ενθαρρυντικά αποτελέσματα όσον αφορά την ευνοϊκή επίδραση της σόγιας και των παραγώγων της σε άλλους εργαστηριακούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου όπως είναι η οξείδωση των λιπών και ιδίως της LDL-χοληστερόλης, τα επίπεδα της ομοκυστεϊνης, οι αποπρωτεϊνες, η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) καθώς και η λειτουργία του ενδοθηλίου των αγγείων.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να αποδειχθεί η δράση της σόγιας στην αρτηριακή πίεση, η οποία αρχικά φαίνεται να αφορά υπερτασικά άτομα, καθώς και στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και του μεταβολικού συνδρόμου, κυρίων αιτιών αύξησης της καρδιαγγειακής νόσου.
Αυτή η εκτεταμένη έρευνα παρέχει σε γιατρούς και άλλους επιστήμονες της υγείας μια επιπρόσθετη βάση και ώθηση για τη σύσταση μεγαλύτερης πρόσληψης σόγιας στις Δυτικές κοινωνίες και ιδιαίτερα σε άτομα με δυσλιπιδαιμία, μεταβολικό σύνδρομο και παχυσαρκία καθώς και στις γυναίκες στην εμμηνόπαυση.