Ο ιός SARS-CoV-2, ο οποίος ευθύνεται για την πανδημία που αντιμετωπίζουμε σήμερα, προκαλεί συνήθως ήπια ή ασυμπτωματική λοίμωξη στα παιδιά, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων.
Με βάση δεδομένα από άλλες λοιμώξεις, γνωρίζουμε σήμερα ότι ο θηλασμός μπορεί να προσφέρει παθητική ανοσία στο βρέφος, καθώς περιέχει αντισώματα που δημιουργήθηκαν από το ανοσοποιητικό σύστημα της μητέρας.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό medRxiv θέλησε να εξετάσει την παρουσία αντισωμάτων IgA και IgG για τον SARS-CoV-2 στο μητρικό γάλα γυναικών με επιβεβαιωμένη λοίμωξη από τον ιό.
Η ίδια έρευνα εξέτασε επίσης και τα ειδικά αντιγόνα που στοχεύουν τα παραπάνω αντισώματα.
Σχεδιασμός της έρευνας
Το μητρικό γάλα περιέχει αντισώματα που μπορούν να προστατεύσουν το βρέφος από αρκετές λοιμώξεις τις οποίες αντιμετώπισε η μητέρα κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Επιπλέον, παράγοντες όπως η λακτοφερρίνη, μία σφαιρική γλυκοπρωτεΐνη που βρίσκεται στο γάλα, έχει αποδεδειγμένη αντιμικροβιακή δράση.
Το 90% περίπου των αντισωμάτων στο μητρικό γάλα είναι IgA, κυρίως στη μορφή sIgA, η οποία δεν μπορεί να διασπαστεί στο στόμα και το έντερο του βρέφους.
Λιγότερο από το 10% είναι IgM, ενώ λιγότερο από το 2% είναι IgG αντισώματα.
Προηγούμενες μελέτες είχαν διαπιστώσει την παρουσία τόσο IgA όσο και IgG αντισωμάτων για τον SARS-CoV-2 στο μητρικό γάλα.
Τα αντισώματα αυτά αναγνωρίζουν τις πρωτεΐνη του νουκλεοκαψιδίου (Ν) και την πρωτεΐνη ακίδα του ιού (S).
Αντισώματα IgG και IgA ανιχνεύθηκαν μάλιστα στο 75% των δειγμάτων μητρικού γάλακτος, με τα επίπεδα των IgA να είναι υψηλότερα.
Τι έδειξε η έρευνα
Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 21 γυναίκες με COVID-19.
Η διάγνωση της νόσου στις γυναίκες αυτές επιβεβαιώθηκε με τη χρήση RT-PCR.
Η μέση ηλικία των γυναικών ήταν τα 35.
-Περίπου το 25% ήταν παχύσαρκες, ενώ,
-πάνω από το 40% είχαν χρόνια νοσήματα όπως:
-υπέρταση,
-άσθμα,
-θυρεοειδοπάθειες, ή,
-παθήσεις των νεφρών.
Όλες οι γυναίκες είχαν συμπτωματική COVID-19, με τα συμπτώματα να διαρκούν κατά μέσο όρο 25 ημέρες.
Η ποσότητα των IgA στο γάλα διαφέρει για την κάθε ιική πρωτεΐνη
Χρησιμοποιώντας ECLIA (electro-chemiluminescent immunoassay), οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι 24 πρωτεΐνες του SARS-CoV-2 ή τμήματά τους μπορούσαν να αντιδράσουν με ένα ή περισσότερα IgA από το μητρικό γάλα.
Τα αντιγόνα που στόχευαν συχνότερα τα αντισώματα ήταν η πρωτεΐνη Ν και η πρωτεΐνη S του ιού.
Εξετάζοντας ξεχωριστά κάθε πρωτεΐνη οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το γάλα από 19 μητέρες είχε IgA αντισώματα που αντιδρούσαν στην πρωτεΐνη Ν και το γάλα από 18 μητέρες είχε αντισώματα για την πρωτεΐνη S.
Μόλις σε 1 γυναίκα τα αντισώματα IgA μπορούσαν να αναγνωρίσουν και την πρωτεΐνη Μ.
Για την IgG τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια, με τη διαφορά ότι λιγότερα δείγματα μπορούσαν να αναγνωρίσουν την πρωτεΐνη Ν και την πρωτεΐνη S.
Ειδικές περιοχές
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι σε ορισμένες γυναίκες τα αντισώματα μπορούσαν να αναγνωρίσουν και ειδικές περιοχές του SARS-CoV-2.
Συγκεκριμένα, το γάλα μίας γυναίκας είχε IgA αντισώματα για την C-τελική περιοχή της S1, ενώ σε άλλες γυναίκες υπήρχαν αντιδραστικά IgA αντισώματα για τμήματα των πρωτεϊνών S2 και N.
Τα επίπεδα της IgG παρουσίασαν επίσης διαφοροποίηση στις γυναίκες, γεγονός που ουσιαστικά επιβεβαιώνει την μεγάλη ετερογένεια που είχε παρατηρηθεί και σε προηγούμενες μελέτες.
Με άλλα λόγια, αν και η συστηματική απόκριση στον ιό είναι σχετικά σταθερή, δεν ισχύει το ίδιο για την απόκριση στην έκκριση του μητρικού γάλακτος.
Σημαντική διαφοροποίηση στα προφίλ έκκρισης IgA
Τα προφίλ έκκρισης IgA παρουσίαζαν σημαντική διαφοροποίηση στις γυναίκες.
Η γυναίκα με τα υψηλότερα επίπεδα IgA είχε IgA αντισώματα που αναγνωρίζουν ένα συγκεκριμένο τμήμα της περιοχής S1, καθώς και τον υψηλότερο τίτλο αντισωμάτων για την πρωτεΐνη Ν.
Το γεγονός αυτό δείχνει ότι η γυναίκα αυτή είχε και μία αναμνηστική απόκριση η οποία πιθανώς αποδίδεται σε διασταυρούμενη αντιδραστικότητα από τους 4 εποχικούς κορονοϊούς.
Μία άλλη πιθανότητα είναι ότι τα αντισώματα στο μητρικό γάλα ανιχνεύθηκαν αργά στην πορεία της λοίμωξης, επομένως η μικρή διάρκεια της έρευνας δεν μας επιτρέπει να αποφανθούμε αν τα επίπεδα μειώθηκαν αργότερα.
Ορισμένες άλλες γυναίκες είχαν αντισώματα που αναγνωρίζουν έναν ή περισσότερους επιτόπους από πρωτεΐνες του SARS-CoV-2, όπως η Ν, αλλά και επιτόπους από πρωτεΐνες Ν άλλων κορονοϊών, όπως ο MERS ή ο hCoV OC43, το γονιδίωμα των οποίων ομοιάζει κατά περίπου 40% με αυτό του SARS-CoV-2.
Αρκετές από τις υπόλοιπες γυναίκες είχαν αντισώματα IgA και IgG που δεν αναγνώριζαν κανένα από τα παραπάνω αντιγόνα.
Κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνουν περισσότερες μελέτες για να αναγνωριστούν οι αντιγονικοί στόχοι των IgA στο μητρικό γάλα.
Συμπέρασμα
Το μητρικό γάλα από γυναίκες με επιβεβαιωμένη COVID-19 λοίμωξη είχε IgA αντισώματα που αντιδρούν με αρκετά αντιγόνα του SARS-CoV-2.
Η μεγαλύτερη αντιδραστικότητα παρατηρήθηκε με τις πρωτεΐνες Ν και S (43% και 24% αντίστοιχα).
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center