Καθώς το στέλεχος “Δέλτα” του SARS-CoV-2 συνεχίζει να εξαπλώνεται παγκοσμίως, η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί ένα ακόμα στέλεχος το οποίο εμφανίστηκε πριν λίγους μήνες και έχει επικρατήσει ήδη στις χώρες της Νότιας Αμερικής.
Το στέλεχος αυτό εμφανίστηκε αρχικά στο Περού και είναι πλέον γνωστό ως στέλεχος “Λάμδα”.
Τι γνωρίζουμε, όμως, για το στέλεχος αυτό;
Είναι εξίσου επικίνδυνο με το στέλεχος “Δέλτα“;
Τι είναι το στέλεχος “Λάμδα”;
Το στέλεχος “Λάμδα” ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στο Περού το Δεκέμβριο του 2020.
Τον Ιούνιο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε ότι το στέλεχος Λάμδα αποτελεί πλέον «στέλεχος αυξημένου ενδιαφέροντος» εξ’ αιτίας ορισμένων ανησυχητικών μεταλλάξεων που φέρει.
Οι μεταλλάξεις αυτές αυξάνουν τη μολυσματικότητα του στελέχους, ενώ του επιτρέπουν να διαφεύγει σε κάποιο βαθμό της εξουδετέρωσης από τα εμβόλια που κυκλοφορούν σήμερα.
Στην τελευταία ανακοίνωσή του για το στέλεχος “Λάμδα”, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υποστήριξε ότι το στέλεχος έχει συνδεθεί με αυξημένα ποσοστά μετάδοσης του ιού στην κοινότητα.
Επιπλέον, η αύξηση των περιστατικών COVID-19 σε αρκετές χώρες της Νότιας Αμερικής αποδίδεται, σε κάποιο βαθμό, στο παραπάνω στέλεχος.
Στην ήπειρο αυτή, τα ποσοστά εμβολιασμών είναι σχετικά χαμηλά, επομένως ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί ανενόχλητος.
-Τον Δεκέμβριο του 2020 στο Περού, το στέλεχος “Λάμδα” ευθυνόταν για 1 στα 200 περιστατικά COVID-19, ενώ,
–μέχρι το Μάρτιο το στέλεχος αυτό ανιχνευόταν πλέον στο 50% των περιστατικών.
-Σήμερα, το στέλεχος αυτό ευθύνεται πλέον για το 82% των περιστατικών της COVID-19.
Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του GISAID, το στέλεχος “Λάμδα” βρίσκεται σήμερα σε 31 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία και ο Καναδάς.
-Πώς εμφανίζονται τα νέα στελέχη;
Γνωρίζουμε σήμερα ότι οι ιοί παρουσιάζουν συχνά μεταλλάξεις, με αποτέλεσμα την εμφάνιση νέων στελεχών.
Οι μεταλλάξεις αυτές μπορεί να συμβούν σε οποιοδήποτε σημείο κατά τον κύκλο πολλαπλασιασμού του ιού.
Αρκετές από τις παραπάνω μεταλλάξεις, δεν έχουν καμία επίδραση στη συμπεριφορά του ιού, ωστόσο ορισμένες μπορεί:
-να αυξήσουν τη μολυσματικότητα του,
-να επηρεάσουν τα συμπτώματα που προκαλεί, ή,
-να τον βοηθήσουν να αποφύγει την εξουδετέρωση από τα εμβόλια.
Στις χώρες με χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα.
Το γεγονός αυτό διευκολύνει την εμφάνιση νέων στελεχών.
Σήμερα, έχουμε ανιχνεύσει ήδη αρκετά νέα στελέχη του SARS-CoV-2, τα οποία έχουν αυξημένη μολυσματικότητα.
“Ακόμα κι αν οι μεταλλάξεις των παραπάνω στελεχών δεν επηρεάζουν τη συμπτωματολογία που προκαλεί ο ιός, το γεγονός ότι μεταδίδονται ευκολότερα, οδηγεί σε περισσότερους θανάτους, καθώς τελικά μολύνονται περισσότεροι ασθενείς, ιδιαίτερα σε περιοχές με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη“, αναφέρει ο κ. Αντώνιος Δημητρακόπουλος, Διευθυντής Γ’ Παθολογικής Κλινικής Ερρίκος Ντυνάν Hospital.
Θα πρέπει να ανησυχήσουμε για το στέλεχος “Λάμδα”;
Προς το παρόν το στέλεχος Λάμδα αποτελεί «στέλεχος αυξημένου ενδιαφέροντος» και δεν θεωρείται ακόμα εξίσου επικίνδυνο με τα στελέχη Άλφα, Βήτα, Γάμμα και Δέλτα, τα οποία έχει αποδειχθεί πλέον ότι προκαλούν σοβαρότερη νόσηση.
“Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι στέλεχος Λάμδα δεν μπορεί να ενταχθεί στα παραπάνω στελέχη στο μέλλον“, επισημαίνει ο κ. Δημητρακόπουλος.
Πιθανό να ενταχθεί στα “ανησυχητικά στελέχη”
Μία ομάδα επιστημόνων από τη Βραζιλία δημοσίευσε προσφάτως μία μελέτη στην οποία υποστήριξε ότι, καθώς το στέλεχος έχει εξαπλωθεί ήδη στο Περού, στο Εκουαδόρ, στη Χιλή και στην Αργεντινή, είναι πολύ πιθανό να ενταχθεί σύντομα στα ανησυχητικά στελέχη (variant of concern).
Διαφεύγει των εμβολίων το στέλεχος “Λάμδα”;
“Σήμερα, δεν γνωρίζουμε ακόμα αν το στέλεχος Λάμδα μπορεί να διαφύγει της εξουδετέρωσης από τα αντισώματα των εμβολίων.
Αρκετές έρευνες που διεξάγονται αυτή τη στιγμή έχουν ως στόχο να απαντήσουν το παραπάνω ερώτημα“, αναφέρει ο κ. Δημητρακόπουλος.
Μελέτη στην Χιλή
Σε μία προδημοσίευση από τη Χιλή που αναρτήθηκε στις αρχές Ιουλίου, οι επιστήμονες εξέτασαν δείγματα αίματος από ασθενείς που είχαν κάνει το εμβόλιο CoronaVac (Κινεζικό) με σκοπό να εξετάσουν την ικανότητα του ιού να προκαλεί νόσηση.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παραπάνω μελέτης, το στέλεχος “Λάμδα” προκαλεί σοβαρότερη νόσηση συγκριτικά με τα στελέχη Άλφα και Γάμμα, ενώ έχει και κάποιου βαθμού ανθεκτικότητα στα εμβόλια της COVID-19.
Όπως υποστήριξαν οι επιστήμονες της παραπάνω μελέτης, αυτό αποδίδεται σε ορισμένες μεταλλάξεις που φέρει το στέλεχος “Λάμδα” στην πρωτεΐνη ακίδα.
Η παραπάνω μελέτη δεν έχει περάσει ακόμα από τη διαδικασία του peer review, επομένως θα πρέπει να γίνουν νέες έρευνες για να διαπιστώσουμε πόσο επικίνδυνο είναι τελικά το στέλεχος “Λάμδα”.
Προς το παρόν, το στέλεχος “Δέλτα” είναι αυτό που προκαλεί εντονότερη ανησυχία.
“Προφανώς, όπως ισχύει και για τα υπόλοιπα στελέχη του SARS-CoV-2, ο εμβολιασμός μπορεί να περιορίσει σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης και θανάτου και από αυτό το στέλεχος”, σημειώνει ο κ. Δημητρακόπουλος.
Σήμερα, δεδομένα από τις ΗΠΑ έχουν δείξει ότι πάνω από το 99% των θανάτων από COVID-19 στη χώρα καταγράφονται σε ανεμβολίαστα άτομα.
Εμβολιασμός – μάσκα
“Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, αν και ο εμβολιασμός είναι ένα από τα σημαντικότερα όπλα στη μάχη κατά της πανδημίας, δεν αποτελεί το μοναδικό.
Η χρήση μάσκας και η τήρηση των αποστάσεων είναι επίσης αποτελεσματικά στην πρόληψη του ιού“, καταλήγει ο κ. Αντώνιος Δημητρακόπουλος.