Ο καθηγητής Παθολογίας, Έρευνας, Πολιτικής Υγείας και Στατιστικής του πανεπιστημίου Στάνφορντ Ιωάννης Ιωαννίδης απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση στην κυβέρνηση, ζητώντας της να αλλάξει στρατηγική στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού και να προχωρήσει σε μια σοβαρή και οργανωμένη επιδημιολογική επιτήρηση, ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Διαφορετικά, όπως ξεκαθαρίζει, η χώρα μας θα βρεθεί σύντομα αντιμέτωπη με τη μακάβρια εικόνα των 10.000 θανάτων πριν από το τέλος Ιουνίου.
«Φοβάμαι ότι το φράγμα των 10.000 νεκρών θα είναι πλέον δύσκολο να μη σπάσει έως τότε. Η πορεία όμως μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο – εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, όπως ο ρυθμός εμβολιασμών, η χρήση έγκυρων τεστ, η χρήση επιδημιολογικής επιτήρησης, η αποφυγή τυφλών επιβλαβών απαγορευτικών, η χρήση στοχευμένων μέτρων και η δυνατότητα του ιού να εξελιχθεί με νέες μεταλλάξεις», αναφέρει χαρακτηριστικά μιλώντας στην εφημερίδα «Δημοκρατία» και προσθέτει:
«Δεν εξαρτώνται όλα από εμάς, αλλά πολλά πράγματα εξαρτώνται από εμάς. Θετικό σημείο είναι ότι σήμερα γίνονται περισσότερα τεστ από ό,τι παλαιότερα, αλλά στα άλλα σημεία ακόμα υστερούμε. Χρειάζονται ψυχραιμία και λίγα καλά στοχευμένα μέτρα, όχι πανικός διαρκώς αλληλοσυγχεόμενων μέτρων».
Αναφορικά με τα πολυσυζητημένα οικιακά ατομικά τεστ (self tests), τη χρήση των οποίων εξήγγειλε πριν από περίπου μία εβδομάδα η κυβέρνηση, ο διακεκριμένος επιστήμονας εκτιμά ότι μπορεί να κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Κι αυτό διότι, όπως λέει, δεν υπάρχει βεβαιότητα ότι οι πολίτες θα μπορούν να κάνουν το τεστ σωστά, ενώ η πιθανότητα τα θετικά αποτελέσματα να μη δηλωθούν είναι μεγάλη.
«Το να γίνουν περισσότερα τεστ και το να γίνουν δωρεάν έστω και τώρα είναι σημαντικό, όπως και το να υπάρξει σοβαρή επιδημιολογική επιτήρηση, με πλήρη καταγραφή, αλλά πρόχειρες λύσεις μπορεί να κάνουν τα πράγματα χειρότερα και να οδηγήσουν σε περισσότερες ψευδαισθήσεις», σημειώνει.
Την τελευταία εβδομάδα κι ενώ βρισκόμαστε σε παρατεταμένο lockdown, με την οικονομία στον «πάγο», καταγράφονται αριθμοί-ρεκόρ όσον αφορά τα νέα περιστατικά, τους θανάτους και τις διασωληνώσεις ασθενών. Εκτός αυτού, εικόνες με βαριά πάσχοντες από άλλα νοσήματα να βρίσκονται σε λίστα αναμονής για Μονάδα Εντατικής Θεραπείας κάνουν τον γύρο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργώντας αναπόφευκτα το ερώτημα: Τι πήγε τελικά λάθος και έπειτα από έναν ολόκληρο χρόνο θυσιών φτάσαμε έως εδώ;
«Δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να εμποδίσουμε τη μετάδοση του ιού ενδοοικογενειακά, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και σε ορισμένες εργασίες. Αν μη τι άλλο, η χρήση τυφλών απαγορευτικών μέτρων μάλλον χειροτέρευσε τη διάδοση του ιού, καθώς περιόρισε τη διαθεσιμότητα ανοιχτών χώρων και χρονικών διαστημάτων που μπορούν να κινηθούν οι πολίτες, σεβόμενοι τα μέτρα απόστασης. Η κόπωση από το ανοιγοκλείσιμο χωρίς σχέδιο επίσης οδήγησε σε χειρότερο συνωστισμό και σε σύγχυση. Το όλο αφήγημα της διαχείρισης, δηλαδή ‘κάνουμε λίγα τεστ, βλέπουμε λίγα κρούσματα, είμαστε μια χαρά’, ήταν τόσο ριζικά λανθασμένο, που, όταν εμφανίστηκε το πραγματικό επιδημικό κύμα, έπεσε αναπόφευκτα σε μαζικές εμφανείς λογικές αντιφάσεις. Οπότε η εμπιστοσύνη και η συμμόρφωση με τα όποια μέτρα κλονίστηκαν. Χωρίς προετοιμασία και θωράκιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας για να το ανακόψει, όλο το κύμα χτύπησε ανελέητα απευθείας τα νοσοκομεία», τονίζει.
Σε πρόσφατο, μάλιστα, άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στο European Journal Clinical Investigation, ένα από τα πλέον έγκυρα ακαδημαϊκά περιοδικά, ο δρ Ιωαννίδης αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή έχει μολυνθεί το 20%-25% του πληθυσμού της γης. Πρόκειται, δηλαδή, για περίπου δύο δισεκατομμύρια μολύνσεις.
«Οι περισσότερες χώρες βρίσκονται σε φάση ύφεσης, αλλά σε αρκετές υπάρχει σαφώς ένα νέο κύμα. Η Ελλάδα, δυστυχώς, έχει από τις χειρότερες εικόνες παγκοσμίως αυτή τη στιγμή ως προς τη δυναμική του τρίτου κύματος», εξηγεί.
Η Ελλάδα, με το σκληρότερο lockdown, στην τελευταία θέση ανάμεσα σε 53 χώρες!
Δεν είναι τυχαίο, επισημαίνει ο κ. Ιωαννίδης, ότι, σύμφωνα με την επικαιροποιημένη κατάταξη των χωρών από το Bloomberg για τη διαχείριση της πανδημίας, που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή (https://www.bloomberg.com/graphics/covid-resilience-ranking), η Ελλάδα είναι από τις χειρότερες χώρες να ζει κανείς (40ή ανάμεσα σε 53 χώρες που αξιολογούνται), και μάλιστα ειδικά για τα μέτρα εγκλεισμού θεωρείται η χειρότερη (53η) και από τις 53 χώρες, ειδικά επειδή έχει το πιο σκληρό lockdown από όλες.
«Να ανοίξει η μετακίνηση από νομό σε νομό το Πάσχα»
Στη ερώτηση αν είναι ασφαλές να περάσουμε τους φετινούς εορτασμούς του Πάσχα με τις οικογένειές μας, μακριά από τα αστικά κέντρα, ο καθηγητής του Στάνφορντ εξέφρασε την άποψη ότι τα περιοριστικά μέτρα θα πρέπει να αρθούν έως τότε, καθώς, όπως λέει, δεν υπάρχουν πια παρθένοι νομοί.
«Οι πολίτες πρέπει να ενημερωθούν ότι αυτό δεν σημαίνει πως ο κίνδυνος έχει περάσει. Είναι καλό να αποφύγουν ακόμα μεγάλες συναθροίσεις και στενές επαφές με ευπαθή υπερήλικα άτομα αν δεν έχουν εμβολιαστεί, αλλά η δυνατότητα να βρεθούν σε ανοιχτό χώρο, στη φύση είναι κάτι θετικό. Δεν έχει κανένα νόημα πλέον η απαγόρευση των μετακινήσεων», επισημαίνει.
Την άποψη του δρος Ιωαννίδη φαίνεται ότι συμμερίζεται η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, η οποία στις 24 Μαρτίου ανακάλεσε την αρχική απόφασή της για αυστηρό lockdown, ζητώντας μάλιστα συγγνώμη από τους πολίτες.
Λίγες μέρες νωρίτερα ο διακεκριμένος επιστήμονας είχε δώσει συνέντευξη στη γερμανική εφημερίδα Die Welt, η οποία μάλιστα τον χαρακτήρισε «λαμπρό νου της Ιατρικής».
«Στη Γερμανία γίνεται σκληρή αντιπαράθεση επιχειρημάτων ανάμεσα στους υποστηρικτές του lockdown και σε εκείνους που ζητούν πιο στοχευμένα μέτρα. Η εκτεταμένη συνέντευξη που έδωσα στη κυριακάτικη Die Welt δεν μπορώ να ξέρω πόση επίδραση μπορεί να είχε στις κινήσεις της κυρίας Μέρκελ» επισημαίνει ο δρ Ιωαννίδης και συνεχίζει: «Το τι συμβαίνει στη Γερμανία δυστυχώς ή ευτυχώς επηρεάζει πολλές άλλες χώρες που έχουν έναν -όχι πάντα δικαιολογημένο- μιμητισμό απέναντι στην “ατμομηχανή” της Ευρωζώνης».
«Η κυβέρνηση και ο κ. Μητσοτάκης κωφεύουν»
Σε κάθε περίπτωση, ο καθηγητής του Στάνφορντ εμφανίζεται καυστικός απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη, καταλογίζοντάς του ότι κωφεύει στις συνεχείς προειδοποιήσεις του.
Όσο για το αν έπαιξε ή όχι ρόλο η περιβόητη ανοιχτή επιστολή που του είχε απευθύνει τον Ιανουάριο του 2016, λίγο καιρό μετά την εκλογή του στην προεδρία της Νέας Δημοκρατίας, σε αυστηρό τόνο και με έντονες επικρίσεις και αν υπάρχει κάποιου είδους «βεντέτα» από την πλευρά του κ. Μητσοτάκη, απαντά:
«Δεν δίνω ούτε 1% πιθανότητα το κείμενο στην ελληνική έκδοση της Huffington Post να έπαιξε ρόλο, γιατί αδυνατώ να δεχτώ ότι ένας πρωθυπουργός και αγαπητός συμμαθητής μπορεί να προτιμήσει από πείσμα να καταστρέψει τη χώρα με το να κωφεύει σε έναν ακομμάτιστο επιστήμονα, που απλώς έχει το τεράστιο μειονέκτημα να μη φοβάται να λέει την αλήθεια. Αυτή την εποχή χρειαζόμαστε ομόνοια, ομοψυχία και αλληλοκατανόηση. Δυστυχώς, η οργή και η αγανάκτηση περισσεύουν ανεξέλεγκτες. Με ανησυχεί αυτό».
Τέλος, στην ερώτηση της «κυριακάτικης δημοκρατίας» αν νιώθει δικαιωμένος που επιβεβαιώνονται όσα είχε προτείνει εδώ και τόσους μήνες, αφού πλέον τις προτάσεις του υιοθετούν δεκάδες επιστήμονες αλλά και κυβερνήσεις, απάντησε: «Όταν χάνονται άδικα ανθρώπινες ζωές, η προσωπική δικαίωση δεν είναι αυτό που μετράει».