Η συνεχιζόμενη Παγκόσμια πανδημία COVID-19, απαιτεί άνευ προηγουμένου προσπάθειες από τους βιοεπιστήμες.
Σε αντάλλαγμα, προσφέρουν την ευκαιρία να μελετηθεί με κάθε λεπτομέρεια, ένα νέο λοιμογόνο παθογόνο και να μπορεί να ιχνηλατηθεί η εξάπλωση και η προσαρμογή του στον άνθρωπο σε πραγματικό χρόνο.
Μέχρι στιγμής, ο ιός SARS-CoV-2 δεν έχει αλλάξει σημαντικά, ώστε να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των εγκεκριμένων δύο εμβολίων.
Ο «μαύρος Χειμώνας» που ζούμε θα αποτελέσει μέρος του έτους 2020 της πανδημίας COVID-19.
Είναι γνωστό ότι η πανδημία επηρέασε τις κοινωνίες, την υγεία, την οικονομία και τις πολιτικές ηγεσίες σε όλο τον κόσμο.
Επίσης ενέπνευσε τους βιοεπιστήμονες να συνεργαστούν στον αγώνα για κατανόηση, θεραπεία και εξάλειψη του κορωνοϊού.
“Στη επίμονη διαδικασία μελέτης του ιού, πέρα από επιδημιολογικά και ιατρικά δεδομένα που συσσωρεύτηκαν για να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της ασθένειας, υπάρχουν πλέον χιλιάδες ακολουθίες του γονιδιώματος (RNA) του ιού, επιτρέποντας στους ερευνητές να κατανοήσουν την πορεία της πανδημίας, αλλά και τη ανάπτυξη φαρμάκων και εμβολίων”, αναφέρει ο Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής του Α. Π. Θ. κ. Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, προσθέτοντας:
“Το γονιδίωμα του ιού μελετήθηκε μέσα στις πρώτες ημέρες του Ιανουαρίου 2020”.
Στην συνέχεια, δημοσιεύτηκαν μελέτες με χιλιάδες αλληλουχίες του ιού που επέτρεψαν να ιχνηλατηθεί η προέλευση των στελεχών του ιού στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Διαφορετικό, για παράδειγμα ήταν το αρχικό στέλεχος που μεταπήδησε από την Κίνα στη Γερμανία και την Ιταλία.
Από την Ιταλία, το στέλεχος τον Φεβρουάριο, εξαπλώθηκε σε όλη την Ευρώπη και στις ΗΠΑ.
Παρόμοια, από χιονοδρομικό κέντρο της Αυστρίας ο ιός μεταδόθηκε σε όλη την Ευρώπη, π.χ. Αγγλία και Σκανδιναβία.
Μεταλλαγμένα στελέχη του ιού
Οι περισσότερες μεταλλάξεις που συνέβησαν στο γονιδίωμα του ιού δεν είχαν επιπτώσεις στη μεταδοτικότητα του εκτός από τρία.
-Το στέλεχος που έφερε τη μετάλλαξη D64G (επηρεάζει την πρωτεΐνη ης ακίδας του ιου) και ανιχνεύτηκε τον Απρίλιο του 2020 στην Ευρώπη και σύντομα επικράτησε παντού.
Διαπιστώθηκε ότι ο ιός πολλαπλασιάζεται γρηγορότερα από άλλα στελέχη, είναι πιο μεταδοτικός, αλλά όχι περισσότερο φονικός.
Αξίζει να ειπωθεί ότι αυτή η παραλλαγή κάνει τον ιό πιο ευαίσθητο στα ανθρώπινα αντισώματα.
–Ένα δεύτερο στέλεχος, που πολλαπλασιάζεται πολύ γρήγορα, εμφανίσθηκε το καλοκαίρι στην Ισπανία, είχε την προηγούμενη μετάλλαξη, καθώς και 2-3 άλλες μεταλλάξεις.
Οι τουρίστες εξάπλωσαν αυτό το στέλεχος σε όλη την Ευρώπη.
–Ένα τρίτο στέλεχος του ιού αυξήθηκε στη Νότια Αγγλία τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 2020 και ήδη έχει ανιχνευθεί σε αρκετές χώρες της Ευρώπης.
Το νέο στέλεχος θεωρείται ότι αυξάνει την μεταδοτικότητα καθώς εξαπλώνεται ταχύτερα συγκριτικά με την αρχική μορφή του ιού.
Ωστόσο, δεν θεωρείται πιο θανατηφόρο.
–Διαπιστώθηκε ότι ο ιός μεταδίδεται από μολυσμένα άτομα σε γάτες, σκύλους, λιοντάρια και τίγρεις, αν και τα ζώα αυτά είναι συνήθως ασυμπτωματικά.
Μόνο στα βιζόν διαπιστώθηκε ότι μπορεί να γίνει μετάδοση από τον άνθρωπο στα ζώα και αντίστροφα.
Αν και οι παραλλαγές βιζόν που βρέθηκαν μέχρι τώρα δεν διαπιστώθηκε να είναι πιο επικίνδυνες από το άγριου τύπου στέλεχος, θα πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής και αντιμετώπισης.
Τελειώνοντας, μπορούμε να πούμε ότι οι μεθοδολογίες προσδιορισμού της αλληλουχίας RNA του ιού είναι πλέον διαθέσιμες (και στη χώρα μας) για παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο εξελίσσεται η επιδημία.
Ενώ σε προηγούμενες πανδημίες, από τον Μαύρο Θάνατο έως την πανδημία της Ισπανικής γρίπης (1918) οι κοινωνίες δεν γνώριζαν ποιος ήταν ο ύπουλος εχθρός, τα γενετικά δεδομένα πλέον μας δίνουν την ευκαιρία να καταλάβουμε ποιος είναι ο αόρατος εχθρός, τι ακριβώς συμβαίνει και να αντιμετωπίσουμε και να ξεπεράσουμε την πανδημία τόσο με μη φαρμακευτικά μέτρα, όσο και με τα εμβόλια και τα καινοτόμα φάρμακα.