Επιστήμονες στην Ελβετία έκαναν ένα σημαντικό βήμα προόδου στην εξεύρεση μιας θεραπείας για την παράλυση μετά από πλήρη διατομή (ρήξη) του νωτιαίου μυελού.
Όχι μόνο βρήκαν τρόπο να αναγεννούν τις τραυματισμένες νευρικές ίνες, αλλά και να τις ενεργοποιούν.
Πειράματα σε ποντίκια έδειξαν ότι με τη μέθοδό τους τα ζώα ανέκτησαν την ικανότητα βάδισης – τουλάχιστον όσο θα την ανακτούσαν εάν είχαν υποστεί μερική ρήξη του νωτιαίου μυελού.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, όταν ο νωτιαίος μυελός ανθρώπων και ζώων υφίσταται μερική ρήξη, προκαλείται αρχικά παράλυση. Ύστερα όμως αρχίζει η αυτόματη, κοπιώδης πορεία προς την ανάκτηση της κινητικής λειτουργίας. Ωστόσο όταν η ρήξη του νωτιαίου μυελού είναι πλήρης, δεν είναι εφικτή η αυτόματη επούλωση της βλάβης και η παράλυση γίνεται μόνιμη.
Η ανάρρωση από τέτοιου είδους βλάβες απαιτεί να βρεθούν τρόποι αναγέννησης των «κομμένων» νευρικών ινών. Ύστερα πρέπει να βρεθεί τρόπος να ενεργοποιηθούν οι νέες νευρικές ίνες και μάλιστα με σωστό τρόπο για να υπάρξει επιτυχής αποκατάσταση της κίνησης.
Ο επιβλέπων ερευνητής από το Τμήμα Κλινικής Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λωζάνης και το μη-κερδοσκοπικό ερευνητικό ίδρυμα νευροτεχνολογίας Wyss Center δήλωσε: «Πριν από πέντε χρόνια αποδείξαμε ότι οι νευρικές ίνες μπορούν να αναγεννηθούν μετά από πλήρη ρήξη του νωτιαίου μυελού»
Και πρόσθεσε: «Συνειδητοποιήσαμε, όμως, πως αυτό δεν ήταν αρκετό για να αποκατασταθεί η κινητική λειτουργία. Και αυτό διότι οι νέες νευρικές ίνες δεν συνδέονταν με τα σωστά σημεία και στις δύο πλευρές της ρήξης».
Νέα εξέλιξη
Για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, οι επιστήμονες πραγματοποίησαν εις βάθος αναλύσεις, που αποκάλυψαν τελικά ποιο είδος νευρώνων (νευρικών κυττάρων) είναι καθοριστικό στην αυτόματη επιδιόρθωση της μερικής ρήξης του νωτιαίου μυελού.
Ανακάλυψαν επίσης ότι αυτοί οι νευρώνες έπρεπε να ξανασυνδεθούν με συγκεκριμένους φυσικούς «στόχους» για να αποκατασταθεί η κινητική λειτουργία.
Οι ανακαλύψεις αυτές οδήγησαν στην ανάπτυξη μίας πολυεπίπεδης γονιδιακής θεραπείας. Με τη βοήθειά της:
- Ενεργοποίησαν την ανάπτυξη των συγκεκριμένων νευρώνων για να αναγεννηθούν οι νευρικές ίνες
- Διέγειραν την παραγωγή ειδικών πρωτεϊνών για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη των νευρώνων προς το κέντρο της ρήξης
- Χορήγησαν μόρια «καθοδήγησης», τα οποία προσέλκυσαν τις αναγεννημένες νευρικές ίνες προς τους φυσικούς «στόχους» τους στα σημεία κάτω από τη ρήξη
- Με άλλα λόγια, «εμπνευστήκαμε από τη φύση και σχεδιάσαμε μία θεραπευτική στρατηγική η οποία αναπαραγάγει τους φυσικούς μηχανισμούς της αυτόματης επούλωσης μετά την μερική ρήξη», είπε ο επικεφαλής ερευνητής.
Αντέστρεψαν την παράλυση
Η στρατηγική δοκιμάστηκε για τη θεραπεία της πλήρους ρήξης και αντέστρεψε επιτυχώς την παράλυση. Έτσι, ποντίκια που είχαν ανατομικώς πλήρεις ρήξεις του νωτιαίου μυελού, ανέκτησαν την ικανότητα να περπατούν. Ο βηματισμός τους μοιάζει με εκείνον που ανακτούν εκ φύσεως τα ζώα μετά από τις μερικές ρήξεις του νωτιαίου μυελού.
Το όλο εγχείρημα περιγράφεται λεπτομερώς στην επιστημονική επιθεώρηση Science. Πρέπει να ξεπεραστούν πολλά ακόμα εμπόδια έως ότου δοκιμαστεί αυτή η γενετική θεραπεία σε ανθρώπους. Ωστόσο οι επιστήμονες εκτιμούν πως έκαναν τα πρώτα, ουσιώδη βήματα προς την ανάπτυξη της απαιτούμενης τεχνολογίας στα χρόνια που έρχονται.