Ψύχωση είναι όταν κάποιος χάνει σε κάποιο βαθμό αυτό που λέμε την επαφή με την πραγματικότητα.
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι βλέπει ή ακούει πράγματα που οι άλλοι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν ή να ακούσουν (παραισθήσεις) και να πιστεύει πράγματα που στην πραγματικότητα δεν είναι αληθινά (αυταπάτες).
Τι συμπτώματα παρουσιάζει ένα άτομο με ψύχωση
Κάποιος που αναπτύσσει ψύχωση θα έχει το δικό του μοναδικό σύνολο συμπτωμάτων και εμπειριών, ανάλογα με τις ιδιαίτερες περιστάσεις του.
Αλλά, σε γενικές γραμμές, τρία είναι τα κύρια συμπτώματα σχετίζονται με ένα ψυχωτικό επεισόδιο:
- παραισθήσεις
- αυταπάτες
- μπερδεμένες και διαταραγμένες σκέψεις
Ψευδαισθήσεις
Οι ψευδαισθήσεις είναι όταν κάποιος βλέπει, ακούει, μυρίζει, γεύεται ή αισθάνεται πράγματα που υπάρχουν μόνο στο μυαλό του.
- όραση – βλέπει χρώματα, σχήματα ή ανθρώπους
- ήχοι – ακούει φωνές ή άλλους ήχους
- άγγιγμα – νιώθει ότι “κάτι τον άγγιξε” χωρίς να υπάρχει κανένας εκεί
- μυρωδιά – μια μυρωδιά που οι άλλοι άνθρωποι δεν μπορούν να μυρίσουν
- γεύση – μια γεύση όταν δεν υπάρχει τίποτα στο στόμα
Αυταπάτες
Μια αυταπάτη είναι όταν ένα άτομο έχει μια ακλόνητη πίστη σε κάτι αναληθές.
Κάποιος με διωκτικές αυταπάτες μπορεί να πιστεύει ότι ένα άτομο ή μια οργάνωση θέλει και σχεδιάζει το κακό του (να το πληγώσει ή να το σκοτώσει).
Ένα άτομο με αυταπάτες μεγαλοϊδεασμού μπορεί να πιστεύει ότι έχει ιδιαίτερη δύναμη ή εξουσία. Για παράδειγμα, μπορεί να πιστεύει ότι είναι ο πρόεδρος μιας ολόκληρης χώρας ή ότι έχει τη δύναμη να… αναστήσει νεκρούς!
Τα άτομα που έχουν ψυχωσικά επεισόδια συχνά αγνοούν ότι οι αυταπάτες ή οι παραισθήσεις τους δεν είναι πραγματικές, γεγονός που τα κάνει να αισθάνονται φόβο ή στενοχώρια.
Μπερδεμένες και διαταραγμένες σκέψεις
Τα άτομα με ψύχωση μερικές φορές έχουν διαταραγμένα, και μπερδεμένα μοτίβα σκέψης. Τα σημάδια αυτής της κατάστασης περιλαμβάνουν:
- γρήγορη και διαρκή ομιλία
- διαταραγμένη ομιλία, για παράδειγμα, μπορεί να αλλάζει από το ένα θέμα στο άλλο στην μέση μιας πρότασης
- ξαφνική απώλεια στον συρμό των σκέψεών τους, με αποτέλεσμα μια απότομη παύση στη συζήτηση ή τη δραστηριότητα
Επιλόχειος ψύχωση
Η επιλόχειος ψύχωση είναι μια σοβαρή μορφή κατάθλιψης, που βιώνουν μερικές γυναίκες μετά την γέννηση του μωρού τους.
Υπολογίζεται ότι επηρεάζει περίπου 1 στις 1.000 γυναίκες που γεννούν. Εμφανίζεται συχνότερα κατά τις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό.
Η επιλόχειος ψύχωση είναι πιο πιθανό να επηρεάσει γυναίκες που έχουν ήδη μια πάθηση ψυχικής υγείας, όπως διπολική διαταραχή ή σχιζοφρένεια.
Εκτός από τα συμπτώματα της ψύχωσης, τα συμπτώματα της συγκεκριμένης κατάστασης μπορεί επίσης να περιλαμβάνουν:
- ανεβασμένη διάθεση (μανία), για παράδειγμα, αίσθημα μεγάλης χαράς και να μιλάει και να σκέφτεται πάρα πολύ ή πολύ γρήγορα
- χαμηλή διάθεση, για παράδειγμα, αίσθημα λύπης, έλλειψη ενέργειας, απώλεια όρεξης και προβλήματα στον ύπνο
Επικοινωνήστε αμέσως με έναν γιατρό εάν πιστεύετε ότι εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε παρουσιάζει συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης, καθώς πρόκειται για επείγουσα ιατρική κατάσταση.
Εάν πιστεύετε ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος βλάβης, καλέστε το 166 και ζητήστε ασθενοφόρο!
Η ψύχωση δεν είναι το ίδιο με την ψυχοπάθεια
Οι όροι ψύχωση και ψυχοπάθεια πρέπει να μην συγχέονται.
Κάποιος με ψύχωση έχει μια βραχυπρόθεσμη (οξεία) πάθηση που, εάν αντιμετωπιστεί, μπορεί συχνά να οδηγήσει σε πλήρη ανάρρωση.
Ένας ψυχοπαθής είναι κάποιος με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, που σημαίνει ότι:
- έχει έλλειψη ενσυναίσθησης: η ικανότητα να κατανοήσουμε πώς νιώθει κάποιος άλλος
- είναι χειριστικός
- συχνά έχει πλήρη αδιαφορία για τις συνέπειες των πράξεών του
Τα άτομα με αντικοινωνική προσωπικότητα μπορεί μερικές φορές να αποτελούν απειλή για τους άλλους επειδή μπορεί να είναι βίαιοι.
Από την άλλη, τα περισσότερα άτομα με ψύχωση είναι πιο πιθανό να βλάψουν τον εαυτό τους, παρά τους άλλους.