Το γλαύκωμα είναι μια ομάδα οφθαλμικών παθήσεων που επηρεάζουν το οπτικό νεύρο και η κύρια αιτία τύφλωσης που μπορεί να προληφθεί.
Επειδή πρόκειται ωστόσο για ύπουλη πάθηση, η οποία τις περισσότερες φορές δεν δίνει κανένα προειδοποιητικό σύμπτωμα, είναι αναγκαίος ο τακτικός προληπτικός οφθαλμολογικός έλεγχος.
Το γλαύκωμα προκαλείται κυρίως από αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, η οποία καταστρέφει προοδευτικά το οπτικό νεύρο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις εκτός από την αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, το γλαύκωμα σχετίζεται και με την κακή αιμάτωση του οπτικού νεύρου.
Η συχνότητα του γλαυκώματος στο γενικό πληθυσμό, ανέρχεται στο 1-2%. Δηλαδή στη χώρα μας έχουμε τουλάχιστον 100.000 άτομα τα οποία είτε έχουν γλαύκωμα, είτε είναι υποψήφια να πάθουν γλαύκωμα.
Σε άτομα δε, ηλικίας άνω των σαράντα ετών, η πάθηση αυτή είναι συχνότερη και απαντά σε ποσοστό 2-4%.
Τα άτομα που θα διαγνωστούν με γλαύκωμα, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια χρόνια πάθηση και ότι θα πρέπει να ελέγχονται εφ’ όρου ζωής, ακόμα και αν έχουν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.
Οι πρώτου βαθμού συγγενείς ατόμων με γλαύκωμα έχουν εξαπλάσια πιθανότητα να παρουσιάσουν και αυτοί την ίδια πάθηση, σε σύγκριση με άλλους που δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό.
Τα τελευταία χρόνια, με την αποκρυπτογράφηση του γενετικού κώδικα, έχουν ανακαλυφθεί γονίδια που σχετίζονται με ορισμένες μορφές γλαυκώματος.
Ήδη υπάρχουν ειδικές γονιδιακές εξετάσεις που ανιχνεύουν αν κάποιος έχει πιθανότητα ή όχι να παρουσιάσει κάποιες από τις σπάνιες μορφές γλαυκώματος.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι στο κοντινό μέλλον θα υπάρχουν τεστ που θα καλύπτουν και τις συχνότερες μορφές γλαυκώματος. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ευαισθητοποίηση του ατόμου με αποτέλεσμα τη συχνή παρακολούθηση και την έγκαιρη πρόληψη, πριν δηλαδή η νόσος φθάσει σε προχωρημένο στάδιο.
Προς το παρόν, σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό γλαυκώματος συνιστάται να ελέγχονται μία φορά το χρόνο μετά την ηλικία των 35 ετών.
Ο έλεγχος της ενδοφθάλμιας πίεσης αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της οφθαλμολογικής εξέτασης σε άτομα ηλικίας άνω των 35 ετών.
Σε περίπτωση οικογενειακού ιστορικού γλαυκώματος, ο έλεγχος της πίεσης θα πρέπει να επαναλαμβάνεται μία φορά το χρόνο. Όταν υπάρχει αυξημένη πίεση, χρειάζεται συχνή μέτρηση (ανά 1, 2 ή 3 μήνες) και έλεγχος των οπτικών πεδίων και της κεφαλής του οπτικού νεύρου με laser τομογραφία ανά 6, 9 ή 12 μήνες, σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος οφθαλμίατρου.
Με την εξέταση των οπτικών πεδίων, ελέγχεται η ευαισθησία των οπτικών ινών στην αντίληψη του φωτός. Με την τομογραφία της κεφαλής του οπτικού νεύρου (OCT ή HRT ) ελέγχεται το πάχος των νευρικών ινών. Και οι δύο εξετάσεις είναι αναίμακτες και ανώδυνες.
Σε περίπτωση που η πίεση δεν μπορεί να ρυθμιστεί με φάρμακα ή με laser και υπάρχει προοδευτική καταστροφή του οπτικού νεύρου, όπως επιβεβαιώνεται από την επιδείνωση των οπτικών πεδίων και τη λέπτυνση του οπτικού νεύρου στις εξετάσεις, θα πρέπει ο ασθενής να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση.