Προβληματισμένες είναι οι αρμόδιες υγειονομικές αρχές σε Αμερική, Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα για τη νόσο της ευλογιάς των πιθήκων που “δραπέτευσε” από την Αφρική και διαδόθηκε σε όλο τον πλανήτη.
Αν και τα κρούσματα είναι σποραδικά, δεν αποκλείεται σε ένα ορισμένο αριθμό (που μπορεί να αγγίζει τη χιλιάδα), να καταγράφονται από δω και πέρα σταθερά κάθε χρόνο μολύνσεις και εκτός Αφρικής, λέει o Καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Νίκος Τζανάκης, ο οποίος παραδέχεται ότι υπάρχει σοβαρός επιστημονικός προβληματισμός.
“Το θέμα των πιθήκων έχει έναν προβληματισμό. Με την έννοια ότι δεν περιμέναμε να μεταδοθεί με αυτόν τον τρόπο στην Ευρώπη. Υπάρχει ένας προβληματισμός στους φορείς δημόσιας υγείας, δηλαδή στο ECDC, στο CDC, στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και στους εθνικούς μας φορείς. Δεν αποκλείεται να υπάρχουν επιπτώσεις. Με την έννοια ότι μπορεί η νόσος να γίνει ενδημική στην Ευρώπη πλέον, όπως είναι και στις χώρες τις Αφρικής. Αλλά θα έχουμε 500 ή 800 ή 1.000 κρούσματα τον χρόνο, κάπου εκεί θα πάει”, αναφέρει ο ίδιος.
“Όταν ασχολείται ο επίσημος φορέας της Υγείας με ένα πρόβλημα υγείας, τότε θα ασχοληθούν όλα τα κράτη. Αλλά μετά από τον Covid-19 -όπου θεωρήθηκε ότι θα έπρεπε να υπήρχε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση, επειδή είχε προηγηθεί το SARS και το MERS- καταλαβαίνετε πως τα αντανακλαστικά έχουν “χτυπήσει ταβάνι” που λέμε”, τονίζει.
Ο ιός θα παραμείνει, αλλά θα μεταλλαχθεί δύσκολα
Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες γνώριζαν πως η ευλογιά των πιθήκων δεν είχε υψηλή μεταδοτικότητα. Αυτός ήταν και ο λόγος που η διασπορά εντοπιζόταν μόνο σε ορισμένες χώρες της Αφρικής.
Σήμερα πολλά κρούσματα, εντοπίζονται όχι μόνο σε πολλές άλλες χώρες, αλλά και σε περιπτώσεις χωρίς ιστορικό ταξιδιού στην Αφρική. Ορισμένοι επιστήμονες, μάλιστα, εξέφρασαν την ανησυχία τους για το εάν έχει κάτι αλλάξει στη δομή του ιού.
Επιφυλακτικός σε αυτό το ενδεχόμενο εμφανίζεται ο Καθηγητής Τζανάκης: “Ο ιός σίγουρα μπορεί να μεταλλαχθεί, αλλά είναι ιός με διπλή έλικα DNA και αναπαράγει τα αντίγραφά του με ακρίβεια. Δηλαδή πιο απλά, έχει μηχανισμούς κατά των μεταλλάξεων. Είναι ένας ιός τελείως διαφορετικός από τον κορονοϊό και τον ιό της γρίπης. Δεν μεταλλάσσεται εύκολα”, λέει.
Οι έρευνες σε αυτό το επίπεδο συνεχίζονται. Στην κατεύθυνση, δηλαδή, να αποδειχθεί εάν ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μεταλλάχθηκε σε έναν πιο μεταδοτικό ιό και για τον λόγο αυτό διαδόθηκε εκτός της αρχικής ηπείρου στην οποία ενδημούσε. Τα τελικά αποτελέσματα αναμένονται στην ερχόμενη εβδομάδα.
Η μετάδοση στην Ευρώπη ενδέχεται να “ευνοήθηκε” μέσω σεξουαλικών συμπεριφορών
Από την νόσο της ευλογιάς των πιθήκων δεν κινδυνεύουν όλοι. Περισσότερο “ευάλωτοι” στην πιθανότητα μόλυνσης εμφανίζονται οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη, αλλά προσφάτως και τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Και συγκεκριμένα άνδρες που συνευρίσκονται σεξουαλικά με άνδρες, ή αμφιφυλόφιλοι.
Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε όταν εντοπίστηκαν συρροές κρουσμάτων ανάμεσα σε ομοφυλόφιλους σε ορισμένα rave party που έγιναν σε Αγγλία, Βέλγιο και Ισπανία.
Στην Ισπανία μάλιστα, στο μικροσκόπιο των ισπανικών αρχών βρέθηκε μία σάουνα, η οποία υπήρξε εστία υπερμετάδοσης του ιού της ευλογιάς των πιθήκων. Να σημειωθεί πως η «σάουνα» είναι δημοφιλής σε ομοφυλόφιλους άνδρες που αναζητούν ερωτικές επαφές.
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, με την συγκεκριμένη εγκατάσταση έχουν συνδεθεί τα περισσότερα από τα 35 μέχρι προχθές επιβεβαιωμένα κρούσματα στην χώρα, (το 70%).
Παρά το γεγονός ότι η ευλογιά των πιθήκων δεν είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, επειδή μεταδίδεται ωστόσο, μέσω πολύ στενής σωματικής επαφής και από τις δερματικές βλάβες (εξανθήματα), διαδόθηκε σε αυτή την κατηγορία των πολιτών.
Πιθανολογείται μάλιστα, πως ανάμεσα στους θαμώνες της σάουνας, ήταν και ορισμένοι άνδρες οι οποίοι είχαν ταξιδέψει στην Αφρική.
Θεοδωρίδου: «Με τα κατάλληλα μέτρα ελαχιστοποιούμε τον κίνδυνο»
Αρκετά εκτεθειμένοι είναι και οι εργαζόμενοι στην υγειονομική περίθαλψη, λέει η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών, κα. Μαρία Θεοδωρίδου:
“Κάποια άτομα, τα οποία εκτίθενται λόγω επαγγέλματος ή λόγω συμπεριφοράς (σεξουαλικής) ή ακόμη και γιατροί και άνθρωποι που εξασκούν κάποιο επάγγελμα που έχει σχέση με επαφή με πολύ κόσμο ή επαφή με το δέρμα κλπ. κινδυνεύουν περισσότερο. Όμως, επιδημίες δεν φαίνεται να προκαλεί ο ιός. Μπορεί να προκαλέσει, όμως, συρροές περιπτώσεων, όπως ήταν αυτή στο Hammam στην Ισπανία, όπου εντοπίστηκαν πολλά κρούσματα μαζεμένα. Αυτό δεν είναι επιδημία. Επιδημία είναι να πάει σε όλο τον “δήμο”. Και αυτό μπορεί να συμβεί εάν ο ιός είναι αερομεταφερόμενος”, λέει η Καθηγήτρια Παιδιατρικής και τονίζει πως ο κίνδυνος είναι πολύ μικρός για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού:
“Εφόσον τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, αυτοί που έχουμε τόσο καιρό εφαρμόσει για τον Covid-19 ουσιαστικά καταργείται και κίνδυνος από το νόσημα αυτό. Δηλαδή εάν είναι καθαρά τα σεντόνια και οι πετσέτες που χρησιμοποιούμε και τηρούμε τα μέτρα υγιεινής (καθαρά χέρια κλπ) ελαχιστοποιούμε τον κίνδυνο”, καταλήγει.