Η ζωή του Brian Shelton κυριαρχήθηκε από τον διαβήτη τύπου 1.
Όταν το σάκχαρό του έπεφτε κατακόρυφα, έχανε τις αισθήσεις του χωρίς προειδοποίηση.
Τράκαρε τη μηχανή του σε τοίχο.
Λιποθύμησε στην αυλή ενός πελάτη ενώ παρέδιδε αλληλογραφία.
Μετά από εκείνο το επεισόδιο, ο προϊστάμενός του του είπε να αποσυρθεί, μετά από ένα τέταρτο του αιώνα στην Ταχυδρομική Υπηρεσία. Ήταν 57 ετών.
Η πρώην σύζυγός του, Cindy Shelton, τον πήρε στο σπίτι της στην Elyria του Οχάιο. «
Φοβόμουν να τον αφήσω μόνο του όλη μέρα», είπε.
Στις αρχές του τρέχοντος έτους, εντόπισε μια έκκληση προς τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 να συμμετάσχουν σε μια κλινική δοκιμή της Vertex Pharmaceuticals.
Η εταιρεία δοκίμαζε μια θεραπεία που αναπτύχθηκε εδώ και δεκαετίες από έναν επιστήμονα που υποσχέθηκε να βρει μια θεραπεία αφού ο γιος του και στη συνέχεια η έφηβη κόρη του έπαθαν την καταστροφική ασθένεια.
Ο κ. Σέλτον ήταν ο πρώτος ασθενής.
Στις 29 Ιουνίου, έλαβε μια έγχυση κυττάρων, που αναπτύχθηκαν από βλαστοκύτταρα, αλλά ακριβώς όπως τα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη δεν έλειπαν από το σώμα του.
Ο κ. Shelton, τώρα 64 ετών, μπορεί να είναι το πρώτο άτομο που θεραπεύτηκε από τη νόσο με μια νέα θεραπεία που έχει τους ειδικούς να τολμούν να ελπίζουν ότι μπορεί να έρθει βοήθεια για πολλούς από τους 1,5 εκατομμύριο Αμερικανούς που πάσχουν από διαβήτη τύπου 1.
«Είναι μια εντελώς νέα ζωή», είπε ο κ. Shelton.
«Είναι σαν θαύμα».
Οι ειδικοί του διαβήτη έμειναν έκπληκτοι αλλά ζήτησαν προσοχή.
Η μελέτη συνεχίζεται και θα διαρκέσει πέντε χρόνια, με τη συμμετοχή 17 ατόμων με σοβαρές περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1.
Δεν προορίζεται ως θεραπεία για τον πιο κοινό διαβήτη τύπου 2.
«Ψάχναμε να συμβεί κάτι τέτοιο κυριολεκτικά για δεκαετίες», είπε ο Δρ. Irl Hirsch, ειδικός στον διαβήτη στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον που δεν συμμετείχε στην έρευνα.
Θέλει να δει το αποτέλεσμα, που δεν έχει ακόμη δημοσιευθεί σε περιοδικό με κριτές, να αναπαράγεται σε πολλά περισσότερα άτομα.
Θέλει επίσης να μάθει εάν θα υπάρξουν απρόβλεπτες ανεπιθύμητες ενέργειες και εάν τα κύτταρα θα διαρκέσουν για μια ζωή ή εάν η θεραπεία θα πρέπει να επαναληφθεί.
Αλλά, είπε, «κατώτατη γραμμή, είναι ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα».
Ο Δρ Peter Butler, ειδικός στο διαβήτη στο UCLA, ο οποίος επίσης δεν συμμετείχε στην έρευνα, συμφώνησε, ενώ πρόσφερε τις ίδιες προειδοποιήσεις.
«Είναι ένα αξιοσημείωτο αποτέλεσμα», είπε ο Δρ. Μπάτλερ.
«Το να μπορούμε να αντιστρέψουμε τον διαβήτη δίνοντάς τους πίσω τα κύτταρα που τους λείπουν είναι συγκρίσιμο με το θαύμα όταν η ινσουλίνη ήταν για πρώτη φορά διαθέσιμη πριν από 100 χρόνια»
Και όλα ξεκίνησαν με την 30χρονη αναζήτηση ενός βιολόγου του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, του Νταγκ Μέλτον.
«Μια τρομερή, τρομερή ασθένεια»
Ο Δρ Μέλτον δεν είχε σκεφτεί ποτέ πολύ τον διαβήτη μέχρι το 1991, όταν το 6 μηνών αγοράκι του, ο Σαμ, άρχισε να τρέμει, να κάνει εμετούς και να λαχανιάζει.
«Ήταν τόσο άρρωστος και ο παιδίατρος δεν ήξερε τι ήταν», είπε ο Δρ Μέλτον.
Αυτός και η σύζυγός του Gail O’Keefe μετέφεραν εσπευσμένα το μωρό τους στο Νοσοκομείο Παίδων της Βοστώνης.
Τα ούρα του Σαμ ήταν γεμάτα ζάχαρη – σημάδι διαβήτη.
Η ασθένεια, η οποία εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος καταστρέφει τα κύτταρα νησιδίων του παγκρέατος που εκκρίνουν ινσουλίνη, ξεκινάει συχνά γύρω στα 13 ή 14.
Σε αντίθεση με τον πιο κοινό και πιο ήπιο διαβήτη Τύπου 2, ο Τύπος 1 είναι γρήγορα θανατηφόρος εκτός εάν οι ασθενείς κάνουν ενέσεις ινσουλίνης .
Κανείς δεν γίνεται αυθόρμητα καλύτερος.
«Είναι μια τρομερή, τρομερή ασθένεια», είπε ο Δρ Μπάτλερ στο UCLA
Οι ασθενείς κινδυνεύουν να τυφλωθούν — ο διαβήτης είναι η κύρια αιτία τύφλωσης σε αυτή τη χώρα.
Είναι επίσης η κύρια αιτία νεφρικής ανεπάρκειας.
Τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 κινδυνεύουν να ακρωτηριαστούν τα πόδια τους και να πεθάνουν τη νύχτα επειδή το σάκχαρό τους πέφτει κατακόρυφα κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Ο διαβήτης αυξάνει σημαντικά την πιθανότητα να υποστούν έμφραγμα ή εγκεφαλικό.
Αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα — ένας από τους πλήρως εμβολιασμένους ασθενείς με διαβήτη του Δρ. Μπάτλερ πέθανε πρόσφατα από Covid-19.
Στο βάρος της νόσου προστίθεται το υψηλό κόστος της ινσουλίνης, η τιμή της οποίας αυξάνεται κάθε χρόνο.
Η μόνη θεραπεία που λειτούργησε ποτέ είναι μια μεταμόσχευση παγκρέατος, ή μια μεταμόσχευση των συστάδων κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη, γνωστά ως κύτταρα νησίδων, από το πάγκρεας ενός δότη οργάνων.
Αλλά η έλλειψη οργάνων καθιστά μια τέτοια προσέγγιση αδύνατη για τη συντριπτική πλειοψηφία με τη νόσο.
«Ακόμα κι αν βρισκόμασταν στην ουτοπία, δεν θα είχαμε ποτέ αρκετό πάγκρεας», είπε ο Δρ. Ali Naji, χειρουργός μεταμοσχεύσεων στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια που πρωτοστάτησε στις μεταμοσχεύσεις κυττάρων νησίδων και τώρα είναι ο κύριος ερευνητής για τη δοκιμή που αντιμετώπισε τον κ. Shelton.
Για τον Δρ Μέλτον και την κ. Ο’ Κιφ, η φροντίδα ενός βρέφους με την ασθένεια ήταν τρομακτική.
Η κυρία O’Keefe έπρεπε να τρυπήσει τα δάχτυλα και τα πόδια του Sam για να ελέγξει το σάκχαρό του τέσσερις φορές την ημέρα.
Μετά έπρεπε να του κάνει ένεση ινσουλίνης.
Για ένα τόσο μικρό μωρό, η ινσουλίνη δεν πωλούνταν καν στην κατάλληλη δόση. Οι γονείς του έπρεπε να το αραιώσουν.
«Η Γκέιλ μου είπε: «Αν το κάνω αυτό, πρέπει να καταλάβεις αυτή την καταραμένη ασθένεια», θυμάται ο Δρ Μέλτον.
Με τον καιρό, η κόρη τους Έμα, τέσσερα χρόνια μεγαλύτερη από τον Σαμ, θα αναπτύξει επίσης την ασθένεια, όταν ήταν 14 ετών.
Ο Δρ Μέλτον είχε μελετήσει την ανάπτυξη βατράχων, αλλά εγκατέλειψε αυτή τη δουλειά, αποφασισμένος να βρει μια θεραπεία για τον διαβήτη.
Στράφηκε στα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα, τα οποία έχουν τη δυνατότητα να γίνουν οποιοδήποτε κύτταρο στο σώμα.
Στόχος του ήταν να τα μετατρέψει σε κύτταρα νησίδων για τη θεραπεία ασθενών.
Ένα πρόβλημα ήταν η πηγή των κυττάρων — προέρχονταν από αχρησιμοποίητα γονιμοποιημένα ωάρια από κλινική γονιμότητας.
Αλλά τον Αύγουστο του 2001, ο Πρόεδρος George W. Bush απαγόρευσε τη χρήση ομοσπονδιακών χρημάτων για έρευνα με ανθρώπινα έμβρυα.
Ο Δρ Μέλτον έπρεπε να αποκόψει το εργαστήριο βλαστοκυττάρων του από οτιδήποτε άλλο στο Χάρβαρντ.
Πήρε ιδιωτική χρηματοδότηση από το Ιατρικό Ινστιτούτο Χάουαρντ Χιουζ, το Χάρβαρντ και φιλάνθρωπους για να δημιουργήσει ένα εντελώς ξεχωριστό εργαστήριο με έναν λογιστή που κρατούσε όλα τα έξοδά του χωριστά, μέχρι τους λαμπτήρες.
Κατά τη διάρκεια των 20 ετών που χρειάστηκε το εργαστήριο 15 περίπου ανθρώπων για να μετατρέψει με επιτυχία βλαστοκύτταρα σε κύτταρα νησίδων, ο Δρ Μέλτον εκτιμά ότι το έργο κόστισε περίπου 50 εκατομμύρια δολάρια.
Η πρόκληση ήταν να καταλάβουμε ποια αλληλουχία χημικών μηνυμάτων θα μετέτρεπε τα βλαστοκύτταρα σε κύτταρα νησίδων που εκκρίνουν ινσουλίνη.
Η εργασία περιελάμβανε την αποκάλυψη της φυσιολογικής παγκρεατικής ανάπτυξης, τον προσδιορισμό του τρόπου κατασκευής των νησίδων στο πάγκρεας και τη διεξαγωγή ατελείωτων πειραμάτων για να οδηγήσουν τα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα να γίνουν νησίδες.
Πήγε αργά.
«Δεν ήμασταν πολύ αισιόδοξοι», είπε.
Είχαν βάλει μια χρωστική ουσία στο υγρό όπου αναπτύσσονταν τα βλαστοκύτταρα.
Το υγρό θα γινόταν μπλε εάν τα κύτταρα έκαναν ινσουλίνη.
Ο άντρας της είχε ήδη τηλεφωνήσει ρωτώντας πότε θα επέστρεφε σπίτι.
Τότε είδε μια αμυδρή μπλε απόχρωση που γινόταν όλο και πιο σκούρα. Αυτή και οι άλλοι ήταν εκστασιασμένοι.
Για πρώτη φορά, είχαν φτιάξει λειτουργικά κύτταρα παγκρεατικών νησίδων από εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα.
Το εργαστήριο γιόρτασε με ένα μικρό πάρτι και μια τούρτα.
Στη συνέχεια, έφτιαξαν για τον εαυτό τους φωτεινά μπλε μάλλινα καπάκια με πέντε κύκλους χρωματισμένους κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, μπλε και μοβ για να αντιπροσωπεύουν τα στάδια από τα οποία έπρεπε να περάσουν τα βλαστοκύτταρα για να γίνουν λειτουργικά κύτταρα νησίδων.
Πάντα ήλπιζαν στο μωβ αλλά μέχρι τότε είχαν κολλήσει στο πράσινο.
Το επόμενο βήμα για τον Δρ Μέλτον, γνωρίζοντας ότι θα χρειαζόταν περισσότερους πόρους για να φτιάξει ένα φάρμακο που θα μπορούσε να κυκλοφορήσει στην αγορά, ήταν η ίδρυση μιας εταιρείας.
-Στιγμές Αλήθειας
Η εταιρεία του Semma ιδρύθηκε το 2014, ένα μείγμα από τα ονόματα του Sam και της Emma.
Μια πρόκληση ήταν να καταλάβουμε πώς να αναπτυχθούν κύτταρα νησίδων σε μεγάλες ποσότητες με μια μέθοδο που θα μπορούσαν να επαναλάβουν και άλλοι. Αυτό κράτησε πέντε χρόνια.
Η εταιρεία, με επικεφαλής τον Bastiano Sanna, ειδικό σε κυτταρική και γονιδιακή θεραπεία, εξέτασε τα κύτταρά της σε ποντίκια και αρουραίους, δείχνοντας ότι λειτουργούσαν καλά και θεράπευαν τον διαβήτη σε τρωκτικά.
Παρενέβη η ευκαιρία.
Τον Απρίλιο του 2019, σε μια συνάντηση στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης, ο Δρ Μέλτον συνάντησε έναν πρώην συνάδελφό του, τον Δρ David Altshuler, ο οποίος ήταν καθηγητής γενετικής και ιατρικής στο Χάρβαρντ και αναπληρωτής διευθυντής του Ινστιτούτου Broad.
Κατά τη διάρκεια του μεσημεριανού γεύματος, ο Δρ Altshuler, ο οποίος είχε γίνει ο επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος της Vertex Pharmaceuticals, ρώτησε τον Δρ Melton τι νέο υπήρχε.
Ο Δρ Μέλτον έβγαλε ένα μικρό γυάλινο φιαλίδιο με ένα έντονο μωβ σφαιρίδιο στο κάτω μέρος.
«Αυτά είναι κύτταρα νησίδων που φτιάξαμε στο Semma», είπε στον Δρ Altshuler.
Τα κεντρικά γραφεία της Vertex Pharmaceuticals στη Βοστώνη.
Το Vertex εστιάζει σε ανθρώπινες ασθένειες των οποίων η βιολογία είναι κατανοητή.
«Νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει μια ευκαιρία», του είπε ο Δρ. Άλτσουλερ.
Ακολούθησαν συναντήσεις και οκτώ εβδομάδες αργότερα, η Vertex απέκτησε τη Semma για 950 εκατομμύρια δολάρια.
Με την εξαγορά, ο Δρ. Sanna έγινε εκτελεστικός αντιπρόεδρος στην Vertex.
Η εταιρεία δεν θα ανακοινώσει τιμή για τη θεραπεία του διαβήτη μέχρι να εγκριθεί.
Αλλά είναι πιθανό να είναι ακριβό. Όπως και άλλες εταιρείες, η Vertex έχει εξοργίσει τους ασθενείς με υψηλές τιμές για φάρμακα που είναι δύσκολο και ακριβό να παρασκευαστούν.
Λιγότερο από δύο χρόνια μετά την απόκτηση της Semma, η FDA επέτρεψε στην Vertex να ξεκινήσει μια κλινική δοκιμή με τον κύριο Shelton ως αρχικό ασθενή.
Όπως οι ασθενείς που κάνουν μεταμοσχεύσεις παγκρέατος, ο κ. Shelton πρέπει να παίρνει φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό του σύστημα.
Λέει ότι δεν του προκαλούν παρενέργειες και τις θεωρεί πολύ λιγότερο επαχθείς ή επικίνδυνες από το να παρακολουθεί συνεχώς το σάκχαρό του και να παίρνει ινσουλίνη.
Θα πρέπει να συνεχίσει να τα παίρνει για να εμποδίσει το σώμα του να απορρίψει τα εγχυόμενα κύτταρα.
Όμως ο Δρ. John Buse, ειδικός στον διαβήτη στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας που δεν έχει καμία σχέση με το Vertex, είπε ότι η ανοσοκαταστολή του δίνει παύση.
«Πρέπει να αξιολογήσουμε προσεκτικά την αντιστάθμιση μεταξύ των επιβαρύνσεων του διαβήτη και των πιθανών επιπλοκών από τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα».
“Η θεραπεία του κ. Shelton, γνωστή ως δοκιμή ασφάλειας πρώιμου σταδίου, απαιτούσε προσεκτική παρακολούθηση και απαιτούσε έναρξη με τη μισή δόση που θα χρησιμοποιούταν αργότερα στη δοκιμή”, σημείωσε ο Δρ Τζέιμς Μάρκμαν, χειρουργός του κ. Shelton στο Mass General που είναι συνεργασία με την Vertex στη δοκιμή.
“Κανείς δεν περίμενε ότι τα κύτταρα θα λειτουργούσαν τόσο καλά“, είπε.
«Το αποτέλεσμα είναι τόσο εντυπωσιακό», είπε ο Δρ Markmann.
«Είναι ένα πραγματικό άλμα προς τα εμπρός για το πεδίο», πρόσθεσε.
Τον περασμένο μήνα, η Vertex ήταν έτοιμη να αποκαλύψει τα αποτελέσματα στον Δρ Μέλτον. Δεν περίμενε πολλά.
«Ήμουν έτοιμος να τους δώσω μια ομιλία», είπε.
Έφυγε από το Vertex και πήγε σπίτι για δείπνο με τον Sam, την Emma και την κυρία O’Keefe.
Όταν κάθισαν να φάνε, ο Δρ Μέλτον τους είπε τα αποτελέσματα.
«Ας πούμε ότι υπήρχαν πολλά δάκρυα και αγκαλιές».
Για τον κ. Shelton η στιγμή της αλήθειας ήρθε λίγες μέρες μετά τη διαδικασία, όταν έφυγε από το νοσοκομείο.
Μέτρησε το σάκχαρό του. Ήταν τέλειο.
Αυτός και η κ. Σέλτον είχαν ένα γεύμα. Το σάκχαρό του παρέμεινε στα φυσιολογικά όρια.
Ο κύριος Σέλτον έκλαψε όταν είδε τη μέτρηση.
«Το μόνο που μπορώ να πω είναι «ευχαριστώ».