Η έκθεση ενός ατόμου σε έντονο θόρυβο έχει αποδειχθεί ότι είναι δυνατόν να προκαλέσει οξεία ή χρόνια βλάβη της ακουστικής ικανότητας.
Η βλάβη της ακοής εξαρτάται από την ένταση του ήχου και τη διάρκεια του θορύβου που εκτίθεται το άτομο.
Με αυτό τον τρόπο προκαλείται ακουστικός τραυματισμός.
Ακουστικό τραύμα είναι η βλάβη που προκαλείται κυρίως στο έσω αυτί, αλλά μερικές φορές και στο μέσο αυτί μετά από έκθεση σε έντονο θόρυβο.
Διακρίνεται σε οξύ ακουστικό τραύμα και χρόνιο ακουστικό τραύμα.
Οξύ ακουστικό τραύμα
Προκαλείται από έκθεση σε ήχους υψηλής έντασης που δημιουργούνται από εκρήξεις και πυροβολισμούς όπλων.
Η βλάβη στην ακοή οφείλεται τόσο σε άμεση μηχανική επίδραση, όσο και σε έμμεση διαταραχή του μεταβολισμού των ακουστικών κυττάρων η οποία οδηγεί σε μερικώς αναστρέψιμη βλάβη αυτών.
Το αποτέλεσμα της βλάβης είναι η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα.
“Στις εκρήξεις δημιουργείται ένα θετικό ωστικό κύμα που προκαλεί βλάβη στο σύστημα αγωγής του ήχου και ένα αρνητικό κύμα που προκαλεί βλάβη στο λαβύρινθο του αυτιού.
Το άτομο που υφίσταται αυτό το ωστικό κύμα εκτός από πτώση της ακοής ,νιώθει πόνο και πιθανώς αιμορραγία από τον έξω ακουστικό πόρο, λόγω ρήξης της τυμπανικής μεμβράνης, και εμβοές“, αναφέρει ο κ. Ιωάννης Γιωτάκης – Ομότιμος Καθηγητής Ωτορινολαρυγγολογίας Παν/μίου Αθηνών Διευθυντής Α΄ ΩΡΛ Κλινικής Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου Metropolitan General.
Όταν συμβαίνει αυτό το αποτέλεσμα είναι μεικτού τύπου βαρηκοΐα.
Η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα αφορά κυρίως την περιοχή των υψηλών συχνοτήτων με μεγάλη πτώση στα 4000Ηz.
“Κατά του πυροβολισμούς προκαλείται έντονος πόνος, εμβοές και βαρηκοΐα.
Η άμεση διάγνωση του οξέως τραύματος γίνεται με κλινική εξέταση, ακριβές
ατομικό αναμνηστικό, ωτομικροσκόπηση, εξέταση της ακοής και εξέταση ισορροπίας.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση πρέπει να γίνει άμεσα (τις πρώτες 12 ώρες) με χορήγηση κορτικοστεροειδών και πιθανώς σε συνδυασμό με υπερβαρικό οξυγόνο“, σημειώνει ο κ. Γιωτάκης.
Τότε η αποκατάσταση της ακοής γίνεται περίπου στο 75%.
Οι εμβοές, παρά τη θεραπεία, επιμένουν στο 40% των ασθενών.
Χρόνιο ακουστικό τραύμα από θόρυβο
Το χρόνιο ακουστικό τραύμα είναι η βλάβη του έσω αυτιού που προκαλείται από έκθεση σε ήχους για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η βλάβη στην ακουστική ικανότητα εξαρτάται από την ένταση του ήχου, τη συχνότητά του και τη διάρκεια έκθεσης στο θόρυβο.
“Είναι γνωστό ότι όσο μεγαλύτερη είναι η ένταση του θορύβου τόσο μικρότερο είναι το χρονικό διάστημα που επιτρέπεται να εκτεθεί ένα άτομο ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος βλάβης της ακοής.
Εδώ θα πρέπει να τονισθεί ότι η βαρηκοΐα από θόρυβο είναι πολύ συχνά επαγγελματική πάθηση και εμφανίζεται σε εργαζόμενους που για μεγάλο χρονικό διάστημα και για πολλές ώρες την ημέρα εκτίθενται σε θορυβώδες περιβάλλον όπου η ένταση του θορύβου είναι πάνω από 90dB“, είναι η επισήμανση του κ. Γιωτάκη.
Η βαρηκοΐα προκαλείται από χρόνια βλάβη του έσω αυτιού, είναι δηλαδή νευροαισθητήρια, αφορά στις υψηλές συχνότητες και είναι αμφοτερόπλευρη.
Σε αυτή την ομάδα των εργαζομένων είναι οι εργάτες μετάλλου, εργαζόμενοι σε αεροδρόμια, ασυρματιστές, σιδηρουργοί λεβήτων, disc jockey (DJ), εργαζόμενοι σε λατομεία, στρατιωτικοί, χειριστής εσκαφέα, μουσικός ορχήστρας κ.ά.
Τα συμπτώματα είναι η προοδευτική βαρηκοΐα και στα δύο αυτιά, σημαντική δυσχέρεια κατανόησης σε θορυβώδες περιβάλλον και οι εμβοές.
“Είναι σημαντικό να προστατεύετε τα αυτιά σας όταν εκτίθεστε σε δυνατούς θορύβους.
Τα άτομα που εργάζονται σε θορυβώδες περιβάλλον είναι αναγκαίο να κάνουν κάθε χρόνο προληπτική εξέταση ακοής αν κατά την διάρκεια της εργασίας τους εκτίθενται σε θόρυβο άνω των 85dB“, αναφέρει ο κ. Γιωτάκης.
Η ένταση του ήχου (πόσο έντονος είναι) μετριέται σε μια μονάδα που ονομάζεται ντεσιμπέλ(dB).
H συχνότητα του ήχου μετριέται σε Hertz(Hz).
Για να αξιολογηθεί το πόσο βλαπτικός είναι ο θόρυβος, ελέγχεται η ένταση (dB), η συχνότητα (Hz) και η διάρκεια έκθεσης στο θόρυβο.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο ψίθυρος είναι 30dB, η συζήτηση είναι 60dB,το σεσουάρ μαλλιών 90dB, το αλυσοπρίονο 110dB, η εκπυρσοκρότηση τουφεκιού 165dB.
Συμπτώματα και προειδοποιητικές ενδείξεις ότι η ακοή είναι σε κίνδυνο
Όταν καταλάβετε ότι έχει χειροτερέψει η ακοή σας, έχει δυσκολέψει η κατανόηση της ομιλίας ,παρουσιάζετε εμβοές στα αυτιά , τότε πρέπει να επισκεφθείτε Ωτορινολαρυγγολόγο ο οποίος θα πάρει ένα καλό ιστορικό, θα κάνει κλινική εξέταση και έναν πλήρη ωτονευρολογικό έλεγχο για να εξακριβώσει την πιθανή βλάβη της ακουστικής ικανότητας.
“Είναι σημαντικό να προστατεύουμε τα αυτιά μας όταν βρισκόμαστε σε θορυβώδες περιβάλλον.
Ο εργοδότης πρέπει να ελέγχει συχνά τα επίπεδα θορύβου και να λαμβάνονται προστατευτικά μέτρα για τους εργαζόμενους (κάλυψη των αυτιών με ωτασπίδες, συχνές διακοπές της εργασίας, ετήσιο ακοοολογικό έλεγχο)“, τονίζει ο κ. Γιωτάκης.
Επίσης οι εργάτες γης (αγρότες) που χρησιμοποιούν μηχανήματα όπως θεριζοαλωνιστικές μηχανές και τρακτέρ θα πρέπει να χρησιμοποιούν ωτασπίδες γιατί η ένταση του ήχου των μηχανημάτων αυτών φθάνει τα 110dB.
Aκόμα, οι νέοι κυρίως που ακούν μουσική χρησιμοποιώντας ακουστικά, θα πρέπει να διατηρούν την ένταση της μουσικής χαμηλά (στο 60% η ένταση) και να κάνουν χρήση αυτών το πολύ 60 λεπτά την ημέρα.
Η ξεκούραση των αυτιών με μεγάλες διακοπές κρίνεται απαραίτητη για να αποφευχθεί μια μόνιμη βλάβη της ακοής.
“Συμπερασματικά θα έλεγα ότι η έκθεση σε δυνατό θόρυβο, όπως συναυλίες, πυροτεχνήματα, αθλητικές εκδηλώσεις αλλά και ο συνεχής έντονος θόρυβος στο εργασιακό περιβάλλον είναι ιδιαιτέρως βλαπτική για την ακοή.
Όταν το άτομο εκτίθεται σε έντονο θόρυβο συνήθως δυσανασχετεί και αισθάνεται άβολα.
Όταν παρουσιάζει εμβοές ή κουδούνισμα στα αυτιά του ,συνήθως οφείλεται σε βλάβη του έσω αυτιού και του ακουστικού νεύρου και θα πρέπει άμεσα να επισκεφθεί Ωτορινολαρυγγολόγο“, λέει ο κ. Γιωτάκης.
Ο τελευταίος θα εξετάσει συνολικά το σύστημα της ακοής και θα προτείνει μέτρα (όπως τα ανωτέρω) για την θεραπευτική αντιμετώπιση και την μη περαιτέρω επιδείνωση της ακοής.
Τέλος, η μονόπλευρη κυρίως βαρηκοΐα στους ενήλικες μπορεί να υποκρύπτει σοβαρές παθήσεις όπως για παράδειγμα τα νεοπλάσματα του ρινοφάρυγγα.
“Οι εμβοές, η αίσθηση πληρότητας στο αυτί, και η πτώση της ακοής είναι συμπτώματα που πρέπει να οδηγήσουν τον πάσχοντα στον ωτορινολαρυγγολόγο για ένα πλήρη έλεγχο της ακουστικής ικανότητας, τον ενδεδειγμένο εργαστηριακό έλεγχο και την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή“, καταλήγει ο κ. Γιωτάκης.