Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι μια χρόνια μεταβολική πάθηση που σχετίζεται με την προβληματική παραγωγή ινσουλίνης και την αδυναμία τροφοδότησης της γλυκόζης στα κύτταρα του οργανισμού για ενέργεια, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση της στο αίμα.
Το 95% του συνόλου των διαβητικών έχει ΣΔ τύπου 2, δηλαδή ανεπαρκή παραγωγή ινσουλίνης (ινσουλινοαντίσταση) ως απόρροια παχυσαρκίας και ανθυγιεινών διατροφικών συνηθειών.
Η νόσος μπορεί να παραμείνει αδιάγνωστη για πολλά χρόνια και συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επεισοδίων, νεφρικής ανεπάρκειας, μόνιμων βλαβών του αμφιβληστροειδούς και άλλων σοβαρών επιπλοκών.
Ο διαβήτης μπορεί να προληφθεί με απώλεια σωματικού βάρους, τακτικά γεύματα με ελεγχόμενους υδατάνθρακες και καθημερινή σωματική άσκηση.
Τροφές που αυξάνουν το σάκχαρο
Οι τροφές που αυξάνουν τη γλυκόζη (σάκχαρο) του αίματος είναι κατά βάση εκείνες που έχουν μεγάλη περιεκτικότητα υδατανθράκων.
Συνεπώς, συστήνεται η κατανάλωση υδατανθράκων με μέτρο ανά γεύμα ή σνακ, και ο περιορισμός αυτών που έχουν υψηλό Γλυκαιμικό Δείκτη (Glycemic Index – GI) καθώς ανεβάζουν το σάκχαρο πολύ περισσότερο.
Τέτοιοι υδατάνθρακες είναι:
Το λευκό ψωμί και τα προϊόντα ζύμης, τα ζυμαρικά, οι πατάτες, η ζάχαρη και το μέλι, τα δημητριακά πρωινού που περιέχουν ζάχαρη, τα μπισκότα, τα γλυκά, οι σοκολάτες, οι μαρμελάδες, οι χυμοί, τα ποτά και τα αναψυκτικά με ζάχαρη.
“Καθώς ο διαβήτης αποτελεί και ψυχολογική επιβάρυνση τόσο για τους ασθενείς όσο και για τα οικεία τους πρόσωπα, στόχος είναι η πρόληψη, η καλή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος και η αποφυγή των καρδιαγγειακών επιπλοκών”, αναφέρει η Ιωάννα Στεργίου, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, προσθέτοντας τα 10 tips:
10 tips για να βελτιώσετε τα επίπεδα σακχάρου
1. Ελέγξτε τον γλυκαιμικό δείκτη των τροφών και προτιμήστε την κατανάλωση αυτών με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
O γλυκαιμικός δείκτης είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τον έλεγχο των επιπέδων της γλυκόζης στο αίμα. Τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (>70) προκαλούν μεγάλη αύξηση στα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και επομένως θα πρέπει να αποφεύγονται.
2. Προτιμήστε φρέσκα φρούτα και γλυκιές γεύσεις χωρίς ζάχαρη αλλά με κάποιο υπακατάστατο αυτής, αφού προκαλούν ελάχιστη ή και μηδαμινή αύξηση της γλυκόζης στο αίμα.
Καλό είναι να γνωρίζετε το είδος της γλυκαντικής ύλης που χρησιμοποιείται σε κάθε τρόφιμο και φροντίστε να καταναλώνετε με μέτρο.
3. Εντάξτε 25-35 γραμμάρια φυτικών ινών στη διατροφή σας καθημερινά.
Συστήνεται ημερήσια πρόσληψη 5-10 γρ διαλυτών φυτικών ινών που προέρχονται από βρώμη, κριθάρι, όσπρια, φρούτα και λαχανικά οι οποίες μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και έχουν συσχετιστεί με καλύτερο γλυκαιμικό έλεγχο.
4. Καταναλώστε λιπαρά ψάρια (π.χ. σαρδέλα, σολομός, σκουμπρί, μπακαλιάρος, πέστροφα) 1-2 φορές την εβδομάδα, αλλά και φυτικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων (π.χ. καρύδια, λιναρόσπορο) καθημερινά.
5. Καταναλώστε 2γρ. στερολών και στανολών την ημέρα.
Συμβάλλουν στη μείωση της ολικής και LDL-χοληστερόλης και ως ένα βαθμό και στην έκκριση της ινσουλίνης, άρα πιθανόν και σε ένα καλύτερο έλεγχο του σακχάρου. Διατροφικές πηγές στερολών είναι το πίτουρο ρυζιού, το φύτρο σιταριού, ορισμένοι τύποι αραβοσιτελαίων, σόγιας και ένα ευρύ φάσμα εμπλουτισμένων τροφίμων όπως η μαργαρίνη.
6. Αποφύγετε την κατανάλωση trans λιπαρών οξέων που βρίσκονται σε τηγανητά τρόφιμα, πατατάκια, σοκολάτες, μπισκότα κ.α.
7. Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ.
Υπολογίστε 1 μερίδα για τις γυναίκες και έως 2 μερίδες για τους άντρες.
Το αλκοόλ καλό είναι να συνοδεύεται πάντα με φαγητό για να αποφευχθεί η νυχτερινή υπογλυκαιμία και με νερό για καλύτερη πέψη.
Αποφύγετε το γλυκό κρασί καθώς έχει αυξημένα σάκχαρα, οποιαδήποτε μορφή μαύρης μπύρας, κοκτέιλ, λικέρ, ποτά με αναψυκτικά.
Σε άτομα με αυξημένα επίπεδα τριγλυκεριδίων συστήνεται ολική αποχή από το αλκοόλ.
8. Εντάξτε στη διατροφή σας τρόφιμα με αντιοξειδωτικές ουσίες, όπως βιταμίνες C και E, σελήνιο, χρώμιο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο, καθώς φαίνεται πως έχουν θετική επίδραση στον γλυκαιμικό έλεγχο.
9. Συμβουλευθείτε διαιτολόγο-διατροφολόγο για άμεση εξατομικευμένη διατροφική παρέμβαση, ιδίως σε περίπτωση που υπάρχει αρρύθμιστο σάκχαρο, υπο- και υπερ-γλυκαιμικά επεισόδια, διάγνωση σακχάρου ή και διαβήτη/προ-διαβήτη, παχυσαρκία.
10. Ασκηθείτε καθημερινά.
Η φυσική δραστηριότητα βοηθάει στη μείωση του σακχάρου, ο δε συνδυασμός σωματικής άσκησης και διατροφής είναι απαραίτητος και σημαντικός τόσο για τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους όσο και για τον καλό γλυκαιμικό έλεγχο.
| Αποφύγετε | Προτιμήστε |
| Συσκευασμένοι χυμοί φρούτων, κονσέρβες φρούτων με σιρόπι, επιδόρπια φρούτων και φυσικοί χυμοί | Φρέσκα φρούτα (όχι πολύ ώριμα) |
| Ραφιναρισμένοι υδατάνθρακες από λευκό αλεύρι, όπως λευκό ψωμί και ζυμαρικά, άσπρο ρύζι, κριτσίνια, κράκερ, προϊόντα ζύμης/φούρνου | Προϊόντα ολικής αλέσεως με μέτρο, π.χ. νιφάδες βρώμης, ζυμαρικά ολικής αλέσεως, καστανό ρύζι |
| Δημητριακά με ζάχαρη, μπουκίτσες βρόμης, granola και μπάρες δημητριακών | Νιφάδες βρώμης (π.χ. με κομμάτια φρούτου και κανέλα), ξηροί καρποί και σπόροι |
| Αναψυκτικά και ποτά (λικέρ, κοκτέιλ, γλυκό κρασί), αθλητικά ποτά | Νερό, ανθρακούχο νερό με μια φέτα λεμόνι, αναψυκτικό με γλυκαντικό/υποκατάστατο ζάχαρης |
| Μαρμελάδες και γλυκά με ζάχαρη και μέλι (μπισκότα, κέικ, ντόνατ, σοκολάτες, καραμέλες) | Φρέσκα φρούτα (όχι πολύ ώριμα), γιαούρτι με κομμάτια φρούτου |
| Προϊόντα που περιέχουν: ζάχαρη, σουκρόζη, γλυκόζη, σιρόπι, δεξτρόζη, μέλι, φρουκτόζη, μελάσα, σιρόπι καλαμποκιού, συμπυκνωμένους χυμούς | Φρέσκα φρούτα (όχι πολύ ώριμα) |
| Τρόφιμα με αυξημένα κορεσμένα ή trans λιπαρά: τηγανητές πατάτες, τυρόπιτες, κουρού και προϊόντα φούρνου, κρέμα γάλακτος, τυποποιημένα σνακ (πατατάκια, γαριδάκια, κ.α.) | Ωμές και μαγειρεμένες τροφές με πρωτεϊνες, καλά λιπαρά και ελεγχόμενους υδατάνθρακες, ξηροί καρποί και σπόροι |