Τα τελευταία χρόνια έχει προκύψει ο όρος: «Σημαντικού μεγέθους πολύποδας και πρώιμος καρκίνος του ορθού».
Πρόκειται για όγκους του ορθού με μέγεθος ίσο ή άνω των 2 εκατοστών, οι οποίοι μορφολογικά έχουν τα χαρακτηριστικά σωληνώδους άμισχου πολύποδα αλλά είναι δύσκολο να διαφοροποιηθούν αν πρόκειται για καλοήθεις πολύποδες ή για πρώιμους καρκίνους που διηθούν (εισβάλουν) την υποβλενογόνιο στοιβάδα, και άρα σε αυτήν την περίπτωση αποτελούν αρχικού σταδίου καρκίνο, δηλαδή καρκίνο με σταδιοποίηση Τ1.
Η μέχρι σήμερα εμπειρία από χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, έχει δείξει ότι το 45% των καρκίνων του ορθού που αφαιρέθηκαν με ριζική εκτομή του ορθού ήταν αρχικού σταδίου (δηλαδή πρώιμοι καρκίνοι) και στα 2/3 αυτών δεν υπήρχε προσβολή των λεμφαδένων.
Σε αυτή την περίπτωση οι όγκοι αυτοί θα μπορούσαν να είχαν αφαιρεθεί τοπικά με τελικό αποτέλεσμα την αποφυγή ενός μεγάλου χειρουργείου.
Από την άλλη μεριά, το 44% των όγκων σταδίου T1 και το 31% των όγκων σταδίου Τ2 υποεκτιμήθηκαν προ εγχειρητικά (θεωρήθηκαν καλοήθεις πολύποδες) και αφαιρέθηκαν τοπικά με ενδοσκοπικές μεθόδους.
“Αυτό είχε ως συνέπεια την ελλιπή αξιολόγηση των ιστολογικών χαρακτηριστικών των όγκων αυτών, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να υποβληθούν σε ριζική εκτομή του ορθού, η οποία θα μπορούσε σε κάποιες περιπτώσεις να είχε αποφευχθεί“, εξηγεί ο Ιωάννης Βίρλος, Χειρουργός Εντέρου – Ορθού -Αναπληρωτής Διευθυντής Κλινικής Ορθο-Πυελικής Χειρουργικής Metropolitan General, προσθέτοντας:
“Σε αυτές τις περιπτώσεις ο πολύποδας / όγκος του ορθού, εκτός απο την ενδοσκοπική εξέταση και βιοψία, πρέπει να αξιολογηθεί με μαγνητική τομογραφία πυέλου πριν αποφασιστεί οποιαδήποτε θεραπευτική προσέγγιση, έτσι ώστε να αξιολογηθούν το βάθος της διήθησης και οι λεμφαδένες του μεσοορθού.
Αν δεν υπάρχει ένδειξη ότι ο όγκος είναι προχωρημένου σταδίου ή ότι έχουν προσβληθεί οι λεμφαδένες του ορθού τότε ο όγκος μπορεί να αφαιρεθεί με τοπική εκτομή.
Ως εκ τούτου αποφεύγεται η ολική αφαίρεση του οργάνου, άρα διατηρείται το ορθό με αποτέλεσμα να διαφυλάσσεται η πολύ σημαντική λειτουργία του στον έλεγχο των κενώσεων χωρίς να υποβαθμίζεται το ογκολογικό αποτέλεσμα (rectum sparing operation)”.
Ο όγκος αφαιρείται με ολόκληρο το πάχος του τοιχώματος του ορθού (full thickness), το οποίο δεν είναι δυνατό ενδοσκοπικά, με αποτέλεσμα να επιτρέπεται η σωστή και ακριβής ιστολογική εκτίμηση του όγκου, δηλαδή αν πρόκειται για καλοήθη ή κακοήθη όγκο, ποιο είναι το βάθος της διήθησης και αν υπάρχουν προσβεβλημένοι λεμφαδένες.
Η επαρκής πληροφόρηση επιτρέπει και τη σωστή λήψη αποφάσεων προσφέροντας στον ασθενή το καλύτερο δυνατό λειτουργικό και ογκολογικό αποτέλεσμα.
Οι αποφάσεις εν τέλει έχουν να κάνουν με το αν αρκεί η τοπική αφαίρεση του όγκου, ή χρειάζεται ριζική εκτομή του ορθού.
Επιπροσθέτως, είναι δυνατή η τοπική εκτομή όγκων του μέσου και κάτω ορθού, οι οποίοι μετά από χορήγηση προ-εγχειρητικής χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας συρρικνώθηκαν αρκετά και έτσι υποσταδιοποιήθηκαν (downstaging).
“Σε όλες τις περιπτώσεις τοπικής αφαίρεσης ο ασθενής παρακολουθείται στενά και για μεγάλο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε σε περίπτωση τοπικής επανεμφάνισης του όγκου να χειρουργείται γρήγορα και αποτελεσματικά.
Διαφορετικά ο ασθενής δεν υποβάλλεται σε άλλο χειρουργείο“, εξηγεί ο κ. Βίρλος.
Η σύγχρονη αντιμετώπιση αυτών των όγκων επιτάσσει ειδική γνώση και επαρκή κλινική, ενδοσκοπική, ακτινολογική και παθολογοανατομική πληροφόρηση με σκοπό τη λήψη σωστών αποφάσεων, που επηρεάζουν καταλυτικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς και των οικογενειών τους.
«Οι αποφάσεις είναι πιο σημαντικές από τις χειρουργικές τομές»
-Διορθική Ενδοσκοπική Χειρουργική – Χειρουργική μέσω φυσικών οπών
Η Διορθική Ενδοσκοπική (ελάχιστα επεμβατική) Χειρουργική αποτελεί μία σύγχρονη χειρουργική μέθοδο μέσω ενός φυσικού στομίου, όπως ο πρωκτός.
Μέσω αυτής της τεχνικής και χωρίς να χρησιμοποιούνται τομές μπορεί να πραγματοποιηθεί η τοπική αφαίρεση όγκων του ορθού.
-Σύστημα ΤAMIS
Το σύστημα ΤΑΜΙS (Trans Anal Minimally Invasive Surgery) αποτελείται από ένα μαλακό και εύκαμπτο σωλήνα, πάνω στον οποίο στερεώνεται μία κυκλική πλατφόρμας διαμέσου της οποίας εισάγονται η κάμερα και λαπαροσκοπικά εργαλεία και εκτελείται η επέμβαση, δηλαδή η αφαίρεση του όγκου.
Η αφαίρεση του όγκου του ορθού δημιουργεί ένα κενό στο τοίχωμα του ορθού το οποίο κλίνεται με ενδοσκοπικά ράμματα.
Μετεγχειρητικά ο ασθενής παραμένει υπό παρακολούθηση στο νοσοκομείο για 1 – 2 ημέρες και η ανάρρωση είναι πολύ πιο γρήγορη από την παραδοσιακή επέμβαση αφαίρεσης του ορθού και με πολύ μικρότερη πιθανότητα μετεγχειρητικών επιπλοκών.
“Η Διορθική Ενδοσκοπική Χειρουργική ανήκει και αυτή -όπως και η λαπαροσκοπική χειρουργική- στη κατηγορία της χειρουργική της γρήγορης αποκατάστασης (fast track surgery), αφού εκτελείται χωρίς τομές με αποτέλεσμα:
-Λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο
-Γρηγορότερη κινητοποίηση του ασθενούς
-Λιγότερες επιπλοκές και μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο
Όλα αυτά συνεπάγονται γρηγορότερη αποκατάσταση και επάνοδο στις φυσιολογικές δραστηριότητες”, καταλήγει ο κ. Βίρλος.