Ένα από τα συχνότερα συμπτώματα που απασχολεί τον πληθυσμό συνήθως άνω των 45 ετών είναι η ξαφνική εμφάνιση μαύρων στιγμάτων (μυοψίες) ή και λάμψεων (φωτοψίες) στο οπτικό πεδίο κάποιου οφθαλμού.
Το ερώτημα το οποίο προκύπτει είναι εάν και κατά πόσο απαιτείται η εξέταση από οφθαλμίατρο ή όχι.
Η οξεία εμφάνιση μυοψιών ή/και φωτοψιών μπορεί να οφείλεται σε μία σειρά από οφθαλμικές παθήσεις, με κυριότερες:
-Ενδοφθάλμιες φλεγμονές (σηπτικές ή άσηπτες), οι οποίες προκαλούν πρόσθια ή οπίσθια ραγοειδίτιδα, με κύριο σύμπτωμα την εμφάνιση μυοψιών.
-Μικροαιμορραγίες του υαλοειδούς, λόγω ρήξεων αγγείων του αμφιβληστροειδόυς.
-Ενδοφθάμιοι όγκοι καλοήθους ή κακοήθους φύσεως.
-Αποκόλληση υαλοειδούς, με ή χωρίς την παρουσία ρωγμής αμφιβληστροειδούς.
Αποκόλληση υαλοειδούς
Η αποκόλληση υαλοειδούς αποτελεί αδιαμφισβήτητα τη συχνότερη πάθηση που προκαλεί την εμφάνιση μυοψιών και φωτοψιών.
Το μεγαλύτερο μέρος του οφθαλμού καταλαμβάνεται από το υαλοειδές σώμα, μία δίαφανη ουσία σα γέλη («ζελέ»), η οποία βρίσκεται σε σύνδεση με το «φιλμ» του ματιού, τον αμφιβληστροειδή.
Κατά την εμφάνιση της πάθησης, το υαλοειδές διαχωρίζεται αιφνιδίως από τον αμφιβληστροειδή, προκαλώντας μία καλοήθη, κατά κανόνα, παθολογική οντότητα: την αποκόλληση υαλοειδούς.
Οι προδιαθεσικοί παράγοντες για την πρόκληση αποκόλλησης υαλοειδούς είναι:
-Η ηλικία.
Μετά την ηλικία των 50 ετών αλλάζει η σύσταση του υαλοειδούς, με αποτέλεσμα να συρρικνώνεται και να ευνοείται η αποκόλλησή του από τον αμφιβληστροειδή.
-Η υψηλή μυωπία.
Οι οφθαλμοί με μυωπία άνω των 5 διοπτριών παρουσιάζουν αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης αποκόλλησης υαλοειδούς.
-Τα τραύματα των οφθαλμών.
Η πλήξη του οφθαλμικού βολβού δημιουργεί δυνάμεις και έλξεις στο υαλοειδές, με συνέπεια την οξεία αποκόλλησή του από τον αμφιβληστροειδή.
-Οι οφθαλμολογικές χειρουργικές επεμβάσεις.
Οι ασθενείς οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε χειρουργικές επεμβάσεις στους οφθαλμούς, όπως η αφαίρεση καταρράκτη, έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αποκόλλησης υαλοειδούς.
Σε ορισμένες περιπτώσεις το υαλοειδές, κατά την αποκόλλησή του από τον αμφιβληστροειδή, μπορεί να δημιουργήσει ένα σκίσιμο (ρωγμή) στον αμφιβληστροειδή, με τελική συνέπεια την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς αλοειδόρης του οφθαλμοπαρτή του από τον αμφιβληστροειδή, μπορεί να δημιουργήσει ένα σκίσιμο (ρωγμή) στον αμφιβληστροειδή, με τελική συνέπεια την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς, μία πάθηση που απειλεί την όραση και απαιτεί χειρουργική αποκατάσταση.
Επομένως, γίνεται κατανοητό ότι η εμφάνιση για πρώτη φορά συμπτωμάτων όπως οι φωτοψίες και οι μυοψίες απαιτεί την άμεση εξέταση από οφθαλμίατρο.
Ο οφθαλμίατρος θα μπορέσει να διαπιστώσει την πάθηση που προκάλεσε τα συμπτώματα με τη διενέργεια βυθοσκόπησης, η οποία είναι μία απλή εξέταση, κατά την οποία εγχύονται σταγόνες που προκαλούν διαστολή της κόρης του οφθαλμού και, εν συνεχεία, με τη βοήθεια εξεταστικών φακών, ελέγχεται ολόκληρο το οπίσθιο μέρος του οφθαλμού.
Εν συνεχεία, ανάλογα με την τελική διάγνωση, ο οφθαλμίατρος είναι σε θέση να χορηγήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή (όπως στις περιπτώσεις φλεγμονών), να κατευθύνει τον ασθενή προς επιπρόσθετες διαγνωστικές εξετάσεις (όπως στις περιπτώσεις όγκων ή μικροαιμορραγιών), ή και να παρέμβει με τη χρήση ειδικών laser για την άμεση αντιμετώπιση τυχόν ρωγμών αμφιβληστροειδούς, ώστε να προληφθεί η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς και η χειρουργικές επεμβάσεις που απαιτούνται.
Συνιστάται, συνεπώς, στους ασθενείς που εντοπίζουν την εμφάνιση φωτοψιών και μυοψιών, να προβαίνουν σε οφθαλμολογική εξέταση μέσα στις πρώτες 24 ώρες, ώστε με την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία εάν είναι αναγκαία να προλαμβάνουν επιπλοκές που μπορούν να απειλήσουν την υγεία των οφθαλμών τους.
Του Θεόδωρου Παρασκευόπουλου, Οφθαλμίατρου, Επιστημονικού Συνεργάτη, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.